Zarządzanie ryzykiem

Ryzyko płynności jest to ryzyko wystąpienia utraty zdolności do terminowego regulowania zobowiązań, na skutek niekorzystnego ukształtowania się struktury aktywów i pasywów oraz niedopasowania terminowego bieżących strumieni pieniężnych.

Źródłem ryzyka płynności może być niedopasowanie strumieni pieniężnych, nagłe wycofanie depozytów przez deponentów, koncentracja źródeł finansowania oraz portfela kredytowego, utrzymywanie nieadekwatnego poziomu portfela aktywów płynnych, ograniczona płynność aktywów, niedotrzymanie zobowiązań przez kontrahentów Grupy lub inna nieprzewidziana sytuacja na rynku finansowym.

Ryzyko płynności Grupy jest zarządzane na poziomie Banku, ponieważ ze względu na specyfikę działalności spółek zależnych ponoszone przez nie ryzyko płynności jest nieistotne.

Zadaniem zarządzania ryzykiem płynności jest bilansowanie wpływów i wypływów środków z transakcji bilansowych i pozabilansowych w celu zapewnienia efektywnych kosztowo źródeł finansowania, generowania nadwyżek finansowych i odpowiedniego ich wykorzystania.
Bank kształtuje strukturę aktywów i zobowiązań, zapewniającą osiągnięcie zakładanych wskaźników finansowych, przy zaakceptowanym przez Bank poziomie ryzyka płynności.

Bank kieruje się następującymi zasadami w procesie zarządzania ryzykiem płynności:

• utrzymywany jest akceptowalny poziom płynności, którego podstawą jest utrzymanie odpowiedniego zasobu aktywów płynnych,
• główne źródło finansowania aktywów Banku stanowią stabilne środki finansowania,
• podejmowane są działania w celu utrzymywania poziomu ryzyka płynności w ramach przyjętego profilu ryzyka,
• nadzorcze miary płynności utrzymywane są powyżej ustalonych limitów.

Zarządzanie ryzykiem płynności odbywa się w Banku na podstawie pisemnych zasad i procedur, w których są określone metody identyfikacji, pomiaru, monitorowania, limitowania oraz raportowania ryzyka płynności. W niniejszych regulacjach określony jest także zakres kompetencji poszczególnych jednostek Banku Pocztowego w procesie zarządzania ryzykiem płynności. W celu zapewnienia wysokich standardów zarządzania ryzykiem płynności, zgodnych z najlepszą praktyką bankową, Bank co najmniej raz w roku dokonuje przeglądu oraz weryfikacji zasad i procedur, w tym także wewnętrznych limitów płynności.

W celu określenia poziomu ryzyka płynności Bank wykorzystuje różne metody jego pomiaru i oceny, w tym:

• metodę kontraktowej i urealnionej luki płynności,
• badanie stabilności i koncentracji bazy depozytowej,
• metodę nadwyżki aktywów płynnych nad pasywami niestabilnymi,
• limity strukturalne,
• testy warunków skrajnych.

W celu ograniczania ryzyka płynności Bank stosuje limity płynności oraz progi ostrzegawcze nałożone na wybrane miary, m.in. na wskaźniki płynności czy niedopasowanie skumulowanych urealnionych przepływów wynikających z aktywów i pasywów w poszczególnych pasmach czasowych.

Zgodnie z Uchwałą KNF nr 386/2008 z dnia 17 grudnia 2008 roku w sprawie ustalenia wiążących banki norm płynności (z późn. zm.),
Bank monitoruje oraz utrzymuje miary płynności powyżej wymaganego minimum. W 2015 roku Bank spełniał wymagania w zakresie minimalnych poziomów nadzorczych miar płynności wskazanych w powyższej Uchwale KNF. Począwszy od października 2015 roku Bank jest zobowiązany do utrzymywania minimalnego poziomu wymogu pokrycia wypływów netto dla instytucji kredytowych (tzw. LCR) w wyniku obowiązywania rozporządzenia delegowane Komisji (UE) 2015/61 z dnia 10 października 2014 roku uzupełniającego rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 w odniesieniu do wymogu pokrycia wypływów netto dla instytucji kredytowych, które jest rozszerzeniem i uszczegółowieniem w zakresie wskaźnika LCR uprzednio wydanego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 roku w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych, zmieniające rozporządzenie (UE) nr 648/2012. Minimalny poziom wskaźnika LCR obowiązujący Bank wynosi 60% od 1 października 2015 roku, 70% od 1 stycznia 2016 roku, 80% od 1 stycznia 2017 roku i 100% od 1 stycznia 2018 roku.

Na dzień 31 grudnia 2015 roku wskaźniki płynności kształtowały się w ramach obowiązujących limitów ograniczających ryzyko płynności.

Poniższa tabela przedstawia nadzorcze miary płynności wg stanów na poniżej wskazane daty.

¹od 1 X 2015 do 31 XII 2015 rok

Bank posiada zdefiniowane plany awaryjnego działania w sytuacji nagłych wahań poziomu bazy depozytowej. Z analizy szybko dostępnych źródeł finansowania wynika, iż w sytuacjach hipotetycznie obniżonej płynności, Bank jest w stanie pozyskać środki w odpowiedniej wysokości, bez uruchamiania, tzw. planów awaryjnych. Na dzień 31 grudnia 2015 roku Bank dysponował wystarczającym zasobem aktywów płynnych, aby przetrwać w sytuacji urzeczywistnienia się sytuacji kryzysowych.

Poniższe tabele przedstawiają urealnione luki płynności dla Banku wg stanów na poniżej wskazane daty.

 

 

 

W dniu 31 grudnia 2015 roku obowiązywać zaczęła znowelizowana Rekomendacja P, wydana przez Komisję Nadzoru Finansowego w marcu 2015 roku. Ma ona na celu dostosowanie wymogów stawianych bankom do aktualnego doświadczenia międzynarodowego dotyczącego zarządzania ryzykiem płynności, w szczególności wytycznych Bazylejskiego Komitetu Nadzoru Bankowego oraz europejskich instytucji nadzorczych – Komitetu Europejskich Nadzorców Bankowych (CEBS, obecnie: Europejski Urząd Nadzoru Bankowego – EBA) oraz Europejskiej Rady ds. Ryzyka Systemowego (ESRB). Znowelizowana Rekomendacja P uwzględnia zalecenia zawarte w międzynarodowych wytycznych i obejmuje wskazania dotyczące:

• określenia tolerancji na ryzyko płynności przez banki,
• ujmowania pełnego zakresu rodzajów ryzyka płynności, włączając ryzyko nieoczekiwanego zapotrzebowania na płynność,
• utrzymywania stałej obecności na wybranych, istotnych rynkach finansowania,
• dywersyfikacji aktywów płynnych,
• przeprowadzania testów warunków skrajnych i funkcjonalnego powiązania ich z planem awaryjnym płynności,
• zarządzania zabezpieczeniami,
• utrzymywania nadwyżki nieobciążonych, wysokiej jakości aktywów płynnych (tzw. nadwyżki płynności),
• stosowania mechanizmu alokacji kosztów i korzyści z różnych rodzajów ryzyka płynności w systemie wewnętrznych cen transferowych,
• zarządzania płynnością śróddzienną,
• ujawniania informacji dotyczących ryzyka płynności banków.

Nadwyżka płynności określona zgodnie z nową Rekomendacją P przedstawiała się następująco:

Bank na 31 grudnia 2015 roku spełniał wymogi znowelizowanej rekomendacji P.