Noty do skonsolidowanego sprawozdania
5.4.Niepewność szacunków
Poniżej omówiono podstawowe założenia dotyczące przyszłości i inne kluczowe źródła niepewności występujące na dzień bilansowy, z którymi związane jest istotne ryzyko znaczącej korekty wartości bilansowych aktywów i zobowiązań w następnym roku obrotowym. Wartości rzeczywiste ujęte przez Grupę mogą się różnić od wartości ustalonych na bazie przyjętych szacunków.
Dokonywane przez Grupę szacunki oraz założenia są poddawane bieżącym przeglądom. Korekty szacunków rozpoznaje się w tym okresie, w którym dokonano zmiany szacunków, jeżeli korekty dotyczą tylko tego okresu. Natomiast, jeżeli korekty wpływają zarówno na okres, w którym dokonano zmiany, jak i na przyszłe okresy są one rozpoznawane w okresie, w którym dokonano zmiany oraz w okresach przyszłych.
Wartość godziwa instrumentów finansowych
W przypadku aktywów i zobowiązań finansowych ujmowanych w bilansie w wartości godziwej, dla których nie identyfikuje się aktywnego rynku, wycenę przeprowadza się w oparciu o powszechnie stosowane techniki wyceny w maksymalnym stopniu bazując na obserwowalnych w otoczeniu rynkowym danych wejściowych i profesjonalnym osądzie. Stosowane techniki wyceny i dane wejściowe podlegają regularnej weryfikacji.
Sposób ustalenia wartości godziwej poszczególnych instrumentów finansowych i ich wartości bilansowe przedstawiono w nocie 37.
Poniższa tabela prezentuje wpływ zmiany rynkowych stóp procentowych o + 1 p.b./- 1 p.b. na wartość godziwą instrumentów finansowych ujmowanych w sprawozdaniu z sytuacji finansowej w wartości godziwej:
Stan na | Stan na | |||
---|---|---|---|---|
31 grudnia 2015 | 31 grudnia 2014 | |||
+1 p.b. | -1 p.b. | +1 p.b. | -1 p.b. | |
tys. zł | tys. zł | tys. zł | tys. zł | |
Inwestycyjne aktywa finansowe dostępne do sprzedaży | (178) | 178 | (106) | 106 |
Aktywa finansowe i zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu | (23) | 23 | (5) | 5 |
Instrumenty pochodne zabezpieczające | (14) | 14 | 0 | 0 |
Utrata wartości aktywów finansowych
Na każdy dzień bilansowy Grupa ocenia czy wystąpiły obiektywne przesłanki wskazujące na utratę wartości składnika/grupy aktywów finansowych.
Poniższa tabela prezentuje szacunkowy wpływ zmiany wartości bieżącej szacowanych przepływów pieniężnych na zmianę kosztów odpisów z tytułu utraty wartości dla składników pozycji „Kredyty i pożyczki udzielone klientom” analizowanych indywidualnie.
Stan na | Stan na | |||
---|---|---|---|---|
31 grudnia 2015 | 31 grudnia 2014 | |||
scenariusz +10 % | scenariusz -10 % | scenariusz +10 % | scenariusz -10 % | |
tys. zł | tys. zł | tys. zł | tys. zł | |
Szacunkowa zmiana odpisów | (2 605) | 2 553 | (2 098) | 3 015 |
Wartość godziwa zabezpieczeń udzielonych kredytów
Wartość godziwą zabezpieczeń udzielonych kredytów ustala się w oparciu o techniki wyceny oraz analizę rynku nieruchomości. Lista przyjmowanych przez Grupę zabezpieczeń oraz ich wartość godziwa (w przypadku zabezpieczeń hipotecznych) zostały przedstawione w nocie 47.1. skonsolidowanego sprawozdania finansowego.
W Grupie przyjmuje się następujące podstawowe zasady wyceny wartości dla najczęściej stosowanych rodzajów zabezpieczeń:
Lp. | Rodzaj zabezpieczenia | Ogólne zasady dokonywania wyceny wartości |
---|---|---|
1 | hipoteka na nieruchomości | wycena nieruchomości dokonana przez uprawnionego rzeczoznawcę, sporządzona dla celów związanych z zabezpieczeniem lub |
dokument potwierdzający nabycie nieruchomości lub przedwstępna umowa sprzedaży, w przypadku finansowania celów mieszkaniowych dla osób fizycznych |
||
aktualizacja wyceny nieruchomości, w przypadku kredytów dla osób fizycznych, jest przeprowadzana raz w roku poprzez porównanie pierwotnej wartości nieruchomości wynikającej z wyceny rzeczoznawcy lub wartości zakupu do danych o wartości rynkowej nieruchomości o zbliżonych parametrach, uzyskanych z międzybankowego systemu danych AMRON lub w przypadku braku danych, danych udostępnianych przez NBP (http://nbp.pl), lub w dalszej kolejności w bazie danych o cenach nieruchomości Pont-lnfo Nieruchomości | ||
2 | przewłaszczenie, zastaw rejestrowy, zastaw zwykły na rzeczy ruchomej stanowiącej środek trwały | wycena ruchomości dokonana przez uprawnionego rzeczoznawcę, sporządzona dla celów związanych z zabezpieczeniem lub |
polisa ubezpieczeniowa - w przypadkach, gdy rzeczy ruchome występują w powszechnym obrocie rynkowym lub | ||
cena zakupu - w przypadkach, gdy rzeczy ruchome są nowe, zakupione na rynku, charakteryzuje je płynność rynkowa | ||
3 | przewłaszczenie, zastaw rejestrowy, zastaw zwykły na rzeczy ruchomej stanowiącej majątek obrotowy | cena zakupu, po jej zweryfikowaniu z cenami giełdowymi /rynkowymi /komisowymi lub |
polisa ubezpieczeniowa, po jej zweryfikowaniu z cenami giełdowymi/rynkowymi/komisowymi lub | ||
udokumentowana cena giełdowa/rynkowa/komisowa rzeczy | ||
4 | poręczenia lub poręczenia wekslowe | dochody poręczyciela muszą kształtować się na poziomie zbliżonym do dochodów wnioskodawcy lub |
jeżeli poręczyciel nie spełnia wymogów określonych powyżej do ustalenia wartości zabezpieczenia przyjmuje się taką kwotę, jaką przy uwzględnianiu sytuacji majątkowej poręczyciela mógłby on uzyskać w Banku jako kredytobiorca lub | ||
w przypadku poręczenia podmiotu jako zabezpieczenie przyjmowane jest wyłącznie w przypadku, gdy łączna kwota poręczenia udzielonego przez poręczyciela jednemu dłużnikowi nie przekroczy 15% aktywów netto poręczyciela, pomniejszonych o należne, lecz nie wniesione wkłady na poczet kapitałów (funduszy) podstawowych spółek akcyjnych i spółdzielni |
||
5 | przelew wierzytelności z umowy |
wartość netto towarów lub usług, bez podatku VAT, uwzględniając indywidualne warunki umowy/kontraktu, w tym terminy płatności, tryb zgłaszania i załatwiania reklamacji, zabezpieczenie realizacji umowy |
6 | ubezpieczenie | w przypadku ubezpieczeń na życie suma ubezpieczenia powinna pokrywać kwotę kredytu, natomiast w przypadku ubezpieczeń od utraty pracy suma ubezpieczenia na jedno zdarzenie ubezpieczeniowe powinna stanowić wyższą z kwot: równowartość 6 rat kredytu, lub kwotę 9 tys. zł. Zakres ochrony i wyłączeń odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń z tytułu polisy ubezpieczeniowej podlega każdorazowo akceptacji Banku |
Okresy użytkowania rzeczowych aktywów trwałych i wartości niematerialnych
Grupa corocznie weryfikuje przyjęte okresy użyteczności środków trwałych i wartości niematerialnych na podstawie bieżących szacunków. Szczegółowe informacje dotyczące okresów użytkowania aktywów trwałych i wartości niematerialnych zawarto w nocie 5.6.10. i 5.6.11.
Szacując długość przewidywanego okresu ekonomicznej użyteczności poszczególnych rodzajów rzeczowych aktywów trwałych i wartości niematerialnych uwzględniane są m.in.:
- dotychczasowe przeciętne przewidywane okresy ekonomicznej użyteczności, odzwierciedlające tempo zużycia fizycznego, intensywności wykorzystania, itp.,
- utratę przydatności z przyczyn technologicznych,
- okres sprawowania kontroli nad składnikiem aktywów oraz prawne i inne ograniczenia okresu użytkowania,
- zależność okresu użytkowania składników aktywów od okresu użytkowania innych aktywów,
- inne okoliczności mające wpływ na przewidywany przeciętny okres ekonomicznej użyteczności tego rodzaju aktywów.
W przypadku, gdy okres korzystania ze składnika aktywów wynika z tytułów umownych, przewidywany przeciętny okres ekonomicznej użyteczności odpowiada okresowi wynikającemu z tych tytułów umownych, bądź też w sytuacji, kiedy szacowany okres jest krótszy, przyjmuje się szacowany okres ekonomicznej użyteczności.
Poniższa tabela prezentuje wpływ na koszty Grupy zmiany długości przeciętnego przewidywanego okresu ekonomicznej użyteczności o +/- 1 rok dla największych grup rzeczowych aktywów trwałych i wartości niematerialnych podlegających amortyzacji.
Stan na | Stan na | |||
---|---|---|---|---|
31 grudnia 2015 | 31 grudnia 2014 | |||
scenariusz + 1 rok | scenariusz - 1 rok | scenariusz + 1 rok | scenariusz - 1 rok | |
tys. zł | tys. zł | tys. zł | tys. zł | |
Budynki i budowle | (21) | 25 | (21) | 25 |
Urządzenia i maszyny | (951) | 1 465 | (965) | 1 438 |
Ulepszenia w obcych obiektach | (383) | 569 | (362) | 529 |
Wyposażenie | (277) | 420 | (487) | 686 |
Koszty zakończonych prac rozwojowych | (258) | 426 | (163) | 269 |
Autorskie prawa majątkowe, licencje i oprogramowanie |
(1 036) | 1 716 | (1 399) | 2 282 |
Rezerwa na odprawy emerytalno-rentowe (programy określonych świadczeń)
Rezerwa na odprawy emerytalne i rentowe wyliczana jest przez aktuariusza metodą aktuarialną jako wartość obecna przyszłych zobowiązań Grupy wobec pracowników według stanu zatrudnienia i płac na dzień aktualizacji. Wyliczenie rezerw oparto na szeregu założeń co do stóp dyskontowych, prognozowanych podwyżek wynagrodzenia, rotacji pracowników, wskaźnika umieralności i innych. Wszystkie założenia są weryfikowane na koniec roku obrotowego.
Wielkości bilansowe utworzonych rezerw przedstawiono w nocie 34.
Wpływ zmiany stopy dyskonta oraz stopy wzrostu wynagrodzeń na zmiany wartości rezerwy na odprawy emerytalno-rentowe został przedstawiony w poniższej tabeli:
Stan na | Stan na | |||
---|---|---|---|---|
31 grudnia 2015 | 31 grudnia 2014 | |||
scenariusz +0,5 p.p. |
scenariusz -0,5 p.p. |
scenariusz +0,5 p.p. |
scenariusz -0,5 p.p. |
|
tys. zł | tys. zł | tys. zł | tys. zł | |
stopa dyskontowa | (58) | 65 | (36) | 40 |
stopa wzrostu wynagrodzeń | 65 | (59) | 40 | (37) |