Noty do skonsolidowanego sprawozdania

46.5 Pozostałe ryzyka

Poza powyżej wymienionymi i szczegółowo opisanymi rodzajami ryzyka Grupa identyfikuje i ocenia następujące rodzaje ryzyka:

• ryzyko braku zgodności,
• ryzyko strategiczne,
• ryzyko cyklu gospodarczego,
• ryzyko reputacji,
• ryzyko outsourcingu.

Ryzyko braku zgodności

Ryzyko braku zgodności to ryzyko wystąpienia skutków nieprzestrzegania przez Grupę przepisów prawa, przepisów wewnętrznych oraz przyjętych przez Grupę standardów postępowania. Grupa uwzględnia także ryzyko braku zgodności generowane zarówno przez Bank jak również przez jednostki zależne oraz zarządza ryzykiem braku zgodności wynikającym ze współpracy Grupy z Pocztą Polską S.A.

Proces zarządzania ryzykiem braku zgodności jest realizowany na podstawie pisemnych zasad i procedur. Określają one podstawowe zasady działania pracowników Grupy, wyjaśniają główne procesy identyfikujące ryzyko braku zgodności oraz umożliwiają zarządzanie ryzykiem braku zgodności na wszystkich szczeblach organizacji Grupy.

Zakres zarządzania ryzykiem braku zgodności obejmuje następujące obszary:

• zgodność działania Grupy z przepisami prawa i wymogami obowiązującymi banki,
• przestrzeganie właściwych standardów rynkowych, dobrych praktyk i kodeksów postępowania przyjętych przez sektor bankowy,
• przeciwdziałanie praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu,
• przeciwdziałanie przestępczości na szkodę Grupy.

Proces zarządzania ryzykiem braku zgodności obejmuje identyfikację ryzyka, pomiar, monitorowanie, ograniczanie i raportowanie.

Identyfikacja ryzyka braku zgodności jest procesem ciągłym i odbywa się:

• na etapie opiniowania przepisów wewnętrznych przez komórkę ds. obsługi prawnej pod kątem zgodności z obowiązującymi przepisami prawa i wymogami obowiązującymi banki,
• z wykorzystaniem wyników testów zgodności oraz procesów samooceny zgodności przepisów wewnętrznych Grupy,
• na podstawie bieżących analiz m.in.: bazy zdarzeń ryzyka operacyjnego, protokołów z kontroli funkcjonalnej następnej oraz raportów z audytów wewnętrznych, rejestru spraw sądowych, informacji o reklamacjach i skargach klientów mających związek z ryzykiem braku zgodności, informacji od kierujących komórkami o występujących ryzykach braku zgodności, zgłoszeń popełnienia przestępstwa.

Zidentyfikowane przypadki występującego ryzyka braku zgodności komórka ds. compliance ewidencjonuje w bazie zdarzeń ryzyka braku zgodności.

Proces pomiaru ryzyka braku zgodności jest realizowany w okresach kwartalnych przez komórkę ds. compliance przy wykorzystaniu arkusza oceny ryzyka uwzględniającego prognozowany wpływ skutków ryzyka braku zgodności na organizację oraz klientów i prawdopodobieństwo jego wystąpienia, a także inne kryteria takie jak np.:

• liczba występujących zdarzeń ryzyka braku zgodności lub rzeczywistych strat z tytułu występującego ryzyka,
• liczba krytycznych artykułów, informacji w prasie oraz zarzutów wobec Banku w zakresie ryzyka braku zgodności.

Wynikiem pomiaru jest ocena poziomu ryzyka wg 3 stopniowej skali (poziom niski, średni, wysoki).

W zakresie zarządzania ryzykiem braku zgodności wynikającym ze współpracy Grupy z Pocztą Polską S.A. komórka ds. compliance ewidencjonuje zdarzenia ryzyka braku zgodności oraz monitoruje działania dotyczące wyjaśnienia i ograniczenia ryzyka braku zgodności.

Ryzyko strategiczne

Ryzyko strategiczne jest to ryzyko na jakie narażona jest Grupa, pośrednio jej wynik finansowy i kapitał, z tytułu niekorzystnych lub błędnych decyzji strategicznych, braku lub wadliwej realizacji przyjętej strategii oraz zmian w otoczeniu biznesowym lub niewłaściwej reakcji na zachodzące w nim zmiany.

Kluczowymi obszarami wymagającymi monitorowania w kierunku identyfikacji ryzyka strategicznego są:

• sieć dystrybucyjna zapewniająca  najszerszy w Polsce dostęp do produktów i usług finansowych,
• oferta produktowo – usługowa  zaspokajająca podstawowe potrzeby finansowe klientów m.in. kredyty, depozyty, produkty inwestycyjne i ubezpieczeniowe oraz usługi rozliczeniowe,
• polityka cenowa oferowanej oferty produktowo – cenowej,
• procesy sprzedaży i obsługi klientów oparte o rozwiązanie typu front-end uruchamiane w przeglądarce internetowej, funkcjonujące w sieci placówek Poczty Polskiej,
• komunikacja marketingowa w miejscach sprzedaży i obsługi klientów, oparta o materiały reklamowe dostępne w placówkach Poczty Polskiej,
• kultura korporacyjna skoncentrowana na realizacji ambitnych celów realizowanych w sposób zdefiniowany w modelu kompetencji korporacyjnych, który definiuje oczekiwania organizacji wobec postaw i zachowań menedżerów oraz pracowników Grupy.

Zarządzanie ryzykiem strategicznym realizowane jest poprzez regularne monitorowanie procesu realizacji Strategii a także otoczenia zewnętrznego oraz czynników wewnętrznych wpływających bezpośrednio lub potencjalnie na realizację założeń strategicznych określonych w Strategii Banku. Ma to na celu badanie skuteczności podejmowanych działań w ramach dążenia do osiągania celów Banku zdefiniowanych w Strategii.

W czerwcu 2017 roku Rada Nadzorcza Banku zatwierdziła „Strategię rozwoju Banku Pocztowego S.A. w latach 2017-2021”, której założenia wyznaczyły nowy kierunek i tempo rozwoju Banku i spółek zależnych Banku.

Ryzyko cyklu gospodarczego

Ryzyko cyklu gospodarczego to ryzyko długotrwałego wpływu niekorzystnej fazy cyklu gospodarczego (np. spowolnienia lub recesji) na wynik finansowy lub poziom kapitałów własnych Banku.

Sytuacja w gospodarce wpływa na kondycję sektora bankowego i w związku z tym Grupa prowadzi stały monitoring wskaźników makroekonomicznych obrazujących stan polskiej gospodarki, jak również raz w miesiącu przygotowuje szczegółowe raporty makroekonomiczne będące podstawą do podejmowania odpowiednich decyzji przez władze Banku.

Ryzyko cyklu gospodarczego ujawnia się w przypadku pogorszenia koniunktury gospodarczej. W przypadku wzrostu bezrobocia, wzrostu podatków, wzrostu wskaźnika CPI (inflacji) lub jego istotnego i trwałego spadku (deflacji), wzrostu stóp procentowych lub występowania istotnych zmian kursów walutowych należy liczyć się z możliwością pogorszenia sytuacji finansowej klientów (w tym Nestorów, jako grupy docelowej Banku), co może przełożyć się na obniżenie ich zdolności do terminowego regulowania zaciągniętych zobowiązań oraz popytu na produkty oferowane przez Bank (depozyty, kredyty). Pogorszenie się koniunktury może spowodować również wzrost odpisów z tytułu utraty wartości kredytów i pożyczek lub ograniczyć wzrost wartości portfela kredytowego Banku na skutek mniejszego popytu na kredyt oraz niższej liczby klientów spełniających warunki umożliwiające uzyskanie pożyczki. W warunkach utrzymującej się niestabilnej sytuacji rynkowej, spowolnienia gospodarczego i rosnącego bezrobocia może również nastąpić istotny spadek wartości aktywów klientów Banku, m.in. wartości nieruchomości stanowiących zabezpieczenie udzielanych przez Bank kredytów.

Ze względu na wciąż niestabilne otoczenie zewnętrzne w 2017 roku, zarówno makroekonomiczne jak i polityczne, mające potencjalny wpływ na aktywność gospodarczą w kraju, ocena ryzyka cyklu gospodarczego w Banku była utrzymywana na poziomie istotnym.

Pomimo dobrych fundamentów polskiej gospodarki, poprawy sytuacji na rynku pracy i stabilności finansów publicznych, wydarzenia na świecie takie jak kryzys migracyjny w Europie, referendum w Wielkiej Brytanii w sprawie jej wyjścia z UE, spowolnienie gospodarcze w Chinach, nadal tlący się konflikt rosyjsko-ukraiński oraz wciąż stosunkowo niski poziom cen ropy naftowej i związane z nim procesy deflacyjne, rodziły ryzyko ewentualnego dalszego łagodzenia polityki pieniężnej, zazwyczaj negatywnie odbijającego się na sektorze bankowym.

Ryzyko reputacji

Jest to ryzyko związane z pogorszeniem się reputacji Grupy, czyli jego reputacji w oczach klientów i interesariuszy, obecnych lub potencjalnych. Skutkiem pogorszenia reputacji może być niekorzystny wpływ na kapitał Banku, czyli negatywny wpływ na planowany wynik finansowy Grupy, m.in. poprzez odpływ klientów oraz spowolniony lub zahamowany napływ nowych.

Zarządzanie ryzykiem reputacji ma na celu zapewnienie dobrego wizerunku Banku i jego spółek zależnych, jak również zminimalizowanie prawdopodobieństwa pogorszenia się jego reputacji, a co za tym idzie niekorzystnego wpływu na kapitał Banku. Zarządzanie ryzykiem reputacji realizowane jest poprzez:

• stały monitoring i analizę zdarzeń oraz przekazów medialnych, mogących mieć wpływ na wizerunek Banku i jego spółek zależnych oraz, w razie konieczności, realizację działań zaradczych,
• okresowe raportowanie na temat poziomu ryzyka reputacji.

Ryzyko outsourcingu

Ryzyko outsourcingu jest to ryzyko negatywnego wpływu ze strony podmiotu zewnętrznego na ciągłość, integralność lub jakość funkcjonowania Grupy, jego majątku lub pracowników.

Powierzenie czynności bankowych oraz czynności faktycznych związanych z działalnością bankową podmiotom zewnętrznym niesie ze sobą konieczność przeprowadzenia przez Grupę szeregu analiz, zarówno przed, jak i w trakcie współpracy z insourcerem. Ocena istotności ryzyka outsourcingu zależy od zakresu zlecanych czynności oraz liczby podmiotów wykonujących te czynności w imieniu i na zlecenie Grupy. Powierzenie szerokiego zakresu czynności małej liczbie podmiotów zewnętrznych powoduje ryzyko koncentracji i potencjalne problemy związane z zapewnieniem terminowego wykonania czynności, w przypadku zaprzestania przez te podmioty świadczenia usług. Z kolei zbyt duża liczba insourcerów powoduje, że Grupa nie może wykluczyć możliwości utraty choćby częściowej kontroli nad wykonywaniem zleconych czynności.

Zarządzanie ryzykiem outsourcingu odbywa się w Grupie na podstawie pisemnych zasad i procedur, w których są zawarte metody identyfikacji, pomiaru oraz monitorowania ryzyka outsourcingu. W regulacjach tych określono także zakres kompetencji poszczególnych jednostek Banku w procesie powierzenia czynności bankowych oraz czynności faktycznych związanych z działalnością bankową podmiotom zewnętrznym.

Kluczowe informacje na temat ryzyka outsourcingu są okresowo prezentowane na posiedzeniach Komitetu Ryzyka Operacyjnego.