Noty do skonsolidowanego sprawozdania
46.1. Ryzyko kredytowe
Ryzyko kredytowe jest to ryzyko, na jakie narażona jest Grupa z tytułu zawarcia transakcji kredytowych, skutkujące możliwością nie odzyskania udzielonych kwot, utratą dochodu lub poniesieniem straty finansowej. Jest ono wypadkową z obszaru opracowania i wprowadzenia produktu kredytowego, procesu kredytowania, a z drugiej strony działań ograniczających możliwość poniesienia strat. W ramach ryzyka kredytowego Grupa uwzględnia zarówno ryzyko kontrahenta, jak również ryzyko rozliczenia i dostawy.
Ustalając bieżącą politykę zarządzania ryzykiem kredytowym, Grupa ma przede wszystkim na względzie utrzymanie ustalonego w strategii poziomu apetytu na ryzyko mierzonego wskaźnikiem NPL, NPL cover oraz poziomem krzywej vintage, a dodatkowo od stycznia 2018 roku wskaźnikiem PD dla nowej produkcji kredytów gotówkowych. Inne istotne czynniki brane pod uwagę to utrzymanie właściwego poziomu kapitału, przestrzeganie stosowanych przez Grupę limitów dotyczących działalności kredytowej, analiza mocnych i słabych stron działalności kredytowej Grupy oraz przewidywane możliwości i zagrożenia dla jej dalszego rozwoju. Polityka Grupy w zakresie akceptowalnego poziomu ryzyka kredytowego uwzględnia również cykliczność procesów ekonomicznych oraz zmiany zachodzące w samym portfelu ekspozycji kredytowych.
Grupa kieruje się m.in. następującymi zasadami w procesie zarządzania ryzykiem kredytowym:
- analizuje ryzyko kredytowe pojedynczej ekspozycji kredytowej, portfela kredytowego i wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka kredytowego,
- stosuje limity wewnętrzne i zewnętrzne wynikające odpowiednio z apetytu na ryzyko w różnych obszarach portfela kredytowego oraz wynikające z Prawa bankowego i realizacji rekomendacji KNF,
- funkcje związane z bezpośrednią analizą wniosków, oceną ryzyka i podejmowaniem decyzji kredytowych są oddzielone od funkcji związanych z pozyskiwaniem klientów (sprzedażą produktów bankowych),
- podstawowym kryterium zawierania transakcji kredytowych jest posiadanie zdolności i wiarygodności kredytowej przez klienta,
- podejmowanie decyzji kredytowych w Grupie odbywa się zgodnie z trybem i kompetencjami określonymi w przepisach wewnętrznych dotyczących oceny ryzyka kredytowego i podejmowania decyzji kredytowych,
- każda transakcja kredytowa od momentu zawarcia do pełnego rozliczenia jest monitorowana w zakresie wykorzystania kredytu, terminowości spłat, prawnych zabezpieczeń kredytu, powiązań kapitałowo-organizacyjnych dłużnika, a w przypadku klientów instytucjonalnych również pod względem bieżącej sytuacji ekonomiczno – finansowej,
- okresowo monitorowana jest sytuacja ekonomiczno-finansowa poszczególnych zakładów ubezpieczeń dostarczających zabezpieczenia kredytów oraz dostarczanie i opłacanie przez klientów polis i cesji praw z polis ubezpieczeniowych,
- okresowo monitorowane są zmiany zachodzące na rynku nieruchomości oraz założenia i ramy prawno-ekonomiczne dokonywanych ocen wartości nieruchomości przyjmowanych jako zabezpieczenia ekspozycji kredytowych.
Zarządzanie ryzykiem kredytowym odbywa się w Grupie na podstawie pisemnych zasad i procedur, w których są określone metody identyfikacji, pomiaru, monitorowania, limitowania oraz raportowania ryzyka kredytowego. W regulacjach jest określony zakres kompetencji poszczególnych jednostek Grupy w procesie zarządzania ryzykiem kredytowym.
W celu wyznaczenia poziomu ryzyka kredytowego Grupa wykorzystuje m. in. następujące metody jego pomiaru:
- prawdopodobieństwo wystąpienia zdarzenia powodującego stratę (PD),
- stopy odzysków (RR),
- strata w wyniku zdarzenia powodującego stratę (LGD),
- okres identyfikacji straty (LIP),
- udział i strukturę kredytów z utratą wartości (NPL),
- wskaźnik pokrycia kredytów z utratą wartości odpisami aktualizującymi (NPL coverage),
- miary efektywności modeli scoringowych (m.in. Gini, PSI ratio),
- koszt ryzyka.
Grupa przeprowadza cykliczne przeglądy realizacji przyjętej polityki zarządzania ryzykiem kredytowym. Przeglądowi i modyfikacji podlegają przede wszystkim:
- przepisy wewnętrzne dotyczące oceny i monitorowania ryzyka kredytowego klienta oraz weryfikacji wartości prawnych zabezpieczeń - dostosowywane są one do zmieniających się warunków rynkowych, specyfiki działalności typów (grup) klientów, przedmiotu kredytowania oraz określenia minimalnych wymogów stosowania obligatoryjnych form prawnych zabezpieczeń,
- wewnętrzny system limitowania działalności kredytowej oraz ustalania kompetencji decyzyjnych odnośnie podejmowania decyzji kredytowych,
- system identyfikacji, oceny i raportowania ryzyka kredytowego Komitetom Kredytowym, Zarządowi Banku i Radzie Nadzorczej Banku,
- maksymalne poziomy adekwatności wartości wskaźników wykorzystywanych przy ocenie ryzyka kredytowego oraz akceptowane formy wkładu własnego dla detalicznych kredytów mieszkaniowych,
- modele scoringowe oraz narzędzia informatyczne wykorzystywane w procesie zarządzania ryzykiem kredytowym.
System raportowania w Grupie składa się między innymi z następujących elementów:
- raportowania o poziomie ryzyka kredytowego, w tym analiz vintage, informacji o wykorzystaniu limitów oraz jakości i skuteczności procesów kredytowych,
- raportów z przeprowadzonych testów warunków skrajnych, przeglądu limitów oraz analiz backtestów dla odpisów aktualizacyjnych,
- analiz rynku nieruchomości oraz badania aktualnej wartości zabezpieczeń ekspozycji kredytowych,
- przeglądu realizacji zasad polityki ryzyka kredytowego.
Grupa przygotowuje następujące cykliczne raporty dotyczące ekspozycji na ryzyko kredytowe:
- raport miesięczny dla Zarządu Banku i Komitetu Kredytowego Banku,
- raport kwartalny dla Rady Nadzorczej i Zarządu Banku.
Maksymalne narażenie na ryzyko kredytowe (w podziale na klasy instrumentów finansowych)
Wartość bilansowa netto | ||
---|---|---|
Stan na 31 grudnia 2017 | Stan na 31 grudnia 2016 | |
tys. zł | tys. zł | |
Kasa, środki w Banku Centralnym | 44 446 | 65 365 |
Należności od innych banków | 82 483 | 45 898 |
Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu | 545 | 695 |
Instrumenty finansowe zabezpieczające | 0 | 1 146 |
Kredyty i pożyczki udzielone klientom, w tym: | 4 775 696 | 5 154 339 |
- osoby fizyczne |
4 146 199 | 4 461 981 |
- klienci instytucjonalni |
466 916 | 486 850 |
- instytucje samorządowe |
162 581 | 205 508 |
Inwestycyjne aktywa finansowe dostępne do sprzedaży : | 2 340 040 | 1 175 686 |
- notowane |
1 787 325 | 1 078 679 |
- nienotowane |
552 715 | 97 007 |
Inwestycyjne aktywa finansowe utrzymywane do terminu zapadalności: | 0 | 288 871 |
- notowane |
0 | 288 871 |
Pozostałe aktywa | 55 839 | 46 449 |
Razem | 7 299 049 | 6 778 449 |
Grupa jest dodatkowo narażona na ryzyko kredytowe z tytułu zawartych transakcji wykazywanych jako udzielone zobowiązania pozabilansowe. Wysokość maksymalnego narażenia na ryzyko kredytowe z tytułu tych transakcji wyraża ich wartość pozabilansowa zaprezentowana w nocie 40.
W celu zapobieżenia nadmiernej koncentracji zaangażowań, Grupa stosuje limity wewnętrzne i zewnętrzne wynikające z apetytu na ryzyko w różnych obszarach portfela kredytowego oraz z Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 575/2013 z 26 czerwca 2013 roku w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych, zmieniające Rozporządzenie (UE) nr 648/2012 („Rozporządzenie CRR”), Prawa bankowego i realizacji rekomendacji KNF. Szczegółowy wykaz przyjętych i monitorowanych przez Grupę limitów dotyczących działalności kredytowej określają przepisy wewnętrzne dotyczące limitowania działalności kredytowej. W Grupie można wyróżnić wewnętrzne limity koncentracji zaangażowań kredytowych oraz poziomy referencyjne ze względu na:
- rodzaj branży,
- rodzaj zabezpieczenia,
- rodzaj produktu,
- rodzaj klienta.
Poziom wykorzystania poszczególnych limitów monitorowany jest z częstotliwością miesięczną w cyklicznych raportach dotyczących zarządzania ryzykiem kredytowym. W okresach rocznych w Grupie dokonywany jest natomiast przegląd i ewentualna aktualizacja limitów wewnętrznych oraz parametryzacja limitów pod względem bieżącej i planowanej struktury portfela kredytowego, która wynika z przyjętego poziomu apetytu na ryzyko.
Grupa prowadzi działalność jedynie na terenie Polski. Poniższe tabele prezentują zaangażowanie bilansowe i pozabilansowe w zakresie kredytów i pożyczek udzielonych klientom w poszczególnych województwach.
Struktura geograficzna portfela kredytowego - (wartości bilansowe netto)
Kredyty i pożyczki udzielone klientom, w tym: | Udział w portfelu kredytowym netto | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Stan na | osoby fizyczne | klienci instytucjonalni | instytucje samorządowe | Razem | |||||
31 grudnia 2017 | kredyty w rachunku bieżącym | kredyty gotówkowe i ratalne | pożyczki hipoteczne | kredyty na nieruchomości | kredyty w rachunku karty kredytowej | ||||
tys. zł | tys. zł | tys. zł | tys. zł | tys. zł | tys. zł | tys. zł | tys. zł | % | |
Mazowieckie | 1 890 | 152 885 | 20 062 | 387 761 | 1 226 | 33 309 | 7 027 | 604 160 | 12,6% |
Wielkopolskie | 3 314 | 200 142 | 26 276 | 278 427 | 1 678 | 32 677 | 12 141 | 554 655 | 11,6% |
Dolnośląskie | 797 | 189 240 | 13 172 | 245 225 | 905 | 63 883 | 12 403 | 525 625 | 11,0% |
Kujawsko-pomorskie | 2 967 | 122 211 | 21 397 | 289 198 | 1 034 | 41 917 | 20 086 | 498 810 | 10,4% |
Śląskie | 2 486 | 194 676 | 23 760 | 120 070 | 1 396 | 24 696 | 16 872 | 383 956 | 8,0% |
Pomorskie | 1 151 | 118 547 | 12 877 | 198 466 | 873 | 66 056 | 5 769 | 403 739 | 8,5% |
Łódzkie | 937 | 98 090 | 16 174 | 135 589 | 641 | 46 305 | 10 359 | 308 095 | 6,5% |
Warmińsko-mazurskie | 777 | 87 059 | 6 221 | 121 294 | 504 | 44 502 | 36 709 | 297 066 | 6,2% |
Zachodniopomorskie | 1 709 | 120 909 | 8 694 | 100 932 | 867 | 47 673 | 3 383 | 284 167 | 6,0% |
Małopolskie | 1 433 | 113 902 | 11 368 | 108 070 | 901 | 14 188 | 8 292 | 258 154 | 5,4% |
Lubuskie | 735 | 77 348 | 9 744 | 65 861 | 520 | 26 232 | 6 401 | 186 841 | 3,9% |
Lubelskie | 1 219 | 78 609 | 4 297 | 55 143 | 622 | 15 414 | 6 887 | 162 191 | 3,4% |
Podkarpackie | 573 | 65 953 | 1 124 | 33 569 | 545 | 7 585 | 15 954 | 125 303 | 2,6% |
Świętokrzyskie | 390 | 47 607 | 849 | 19 733 | 338 | 715 | 0 | 69 632 | 1,5% |
Opolskie | 332 | 36 709 | 1 335 | 20 276 | 309 | 1 003 | 298 | 60 262 | 1,3% |
Podlaskie | 540 | 25 893 | 174 | 25 139 | 275 | 489 | 0 | 52 510 | 1,1% |
Nieprzypisane | 55 | 204 | 0 | 0 | 0 | 272 | 0 | 531 | 0,0% |
Razem | 21 305 | 1 729 984 | 177 524 | 2 204 752 | 12 634 | 466 916 | 162 581 | 4 775 696 | 100,0% |
Kredyty i pożyczki udzielone klientom, w tym: | Udział w portfelu kredytowym netto | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Stan na | osoby fizyczne | klienci instytucjonalni | instytucje samorządowe | Razem | |||||
31 grudnia 2016 | kredyty w rachunku bieżącym | kredyty gotówkowe i ratalne | pożyczki hipoteczne | kredyty na nieruchomości | kredyty w rachunku karty kredytowej | ||||
tys. zł | tys. zł | tys. zł | tys. zł | tys. zł | tys. zł | tys. zł | tys. zł | % | |
Mazowieckie | 2 199 | 178 373 | 22 206 | 394 142 | 1 333 | 52 498 | 8 943 | 659 694 | 12,9% |
Wielkopolskie | 3 988 | 223 146 | 28 724 | 291 165 | 1 836 | 36 404 | 15 209 | 600 472 | 11,7% |
Kujawsko-pomorskie | 3 333 | 140 273 | 23 837 | 306 749 | 1 048 | 41 221 | 21 522 | 537 983 | 10,4% |
Dolnośląskie | 987 | 216 791 | 13 945 | 242 357 | 948 | 60 404 | 19 922 | 555 354 | 10,8% |
Śląskie | 2 915 | 235 748 | 26 482 | 125 695 | 1 588 | 27 314 | 19 550 | 439 292 | 8,5% |
Pomorskie | 1 436 | 129 599 | 14 476 | 201 430 | 950 | 57 911 | 6 489 | 412 291 | 8,0% |
Łódzkie | 1 112 | 113 391 | 17 349 | 144 436 | 717 | 51 322 | 14 086 | 342 413 | 6,6% |
Warmińsko-mazurskie | 890 | 93 896 | 5 957 | 124 720 | 549 | 42 532 | 44 181 | 312 725 | 6,1% |
Zachodniopomorskie | 2 075 | 136 033 | 9 533 | 106 259 | 945 | 46 003 | 3 908 | 304 756 | 5,9% |
Małopolskie | 1 575 | 125 384 | 12 197 | 109 847 | 928 | 13 457 | 15 945 | 279 333 | 5,4% |
Lubuskie | 875 | 81 004 | 10 985 | 68 207 | 613 | 28 848 | 7 546 | 198 078 | 3,8% |
Lubelskie | 1 446 | 87 071 | 4 165 | 59 516 | 654 | 19 994 | 8 345 | 181 191 | 3,5% |
Podkarpackie | 610 | 68 967 | 1 272 | 34 679 | 610 | 6 473 | 19 513 | 132 124 | 2,6% |
Opolskie | 382 | 42 674 | 1 451 | 21 183 | 314 | 982 | 349 | 67 335 | 1,3% |
Świętokrzyskie | 450 | 50 387 | 1 003 | 21 200 | 379 | 842 | 0 | 74 261 | 1,4% |
Podlaskie | 535 | 28 386 | 232 | 26 918 | 296 | 642 | 0 | 57 009 | 1,1% |
Nieprzypisane | 8 | 16 | 1 | 0 | 0 | 3 | 0 | 28 | 0,0% |
Razem | 24 816 | 1 951 139 | 193 815 | 2 278 503 | 13 708 | 486 850 | 205 508 | 5 154 339 | 100,0% |
Struktura geograficzna portfela kredytowego - (wartości pozabilansowe netto)
Wartość netto zaangażowania pozabilansowego w zakresie kredytów i pożyczek uwzględnia wartość rezerw na zobowiązania pozabilansowe, które zostały zaprezentowane w nocie 33.
Kredyty i pożyczki udzielone klientom, w tym: | Udział w zaangażowaniu pozabilansowym netto | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Stan na | osoby fizyczne | klienci instytucjonalni | instytucje samorządowe | Razem | |||||
31 grudnia 2017 | kredyty w rachunku bieżącym | kredyty gotówkowe i ratalne | pożyczki hipoteczne | kredyty na nieruchomości | kredyty w rachunku karty kredytowej | ||||
tys. zł | tys. zł | tys. zł | tys. zł | tys. zł | tys. zł | tys. zł | tys. zł | % | |
Mazowieckie | 2 895 | 323 | 144 | 4 525 | 1 039 | 62 954 | 0 | 71 880 | 34,1% |
Pomorskie | 986 | 406 | 0 | 2 622 | 757 | 42 479 | 0 | 47 250 | 22,4% |
Dolnośląskie | 788 | 219 | 158 | 3 651 | 644 | 18 312 | 0 | 23 772 | 11,3% |
Śląskie | 2 435 | 82 | 0 | 425 | 1 063 | 5 757 | 0 | 9 762 | 4,6% |
Wielkopolskie | 3 792 | 401 | 0 | 1 536 | 2 034 | 1 798 | 0 | 9 561 | 4,5% |
Łódzkie | 1 160 | 233 | 0 | 483 | 449 | 6 713 | 0 | 9 038 | 4,3% |
Zachodniopomorskie | 1 890 | 395 | 0 | 528 | 766 | 5 072 | 0 | 8 651 | 4,1% |
Kujawsko-pomorskie | 3 462 | 307 | 0 | 889 | 1 040 | 2 810 | 0 | 8 508 | 4,0% |
Warmińsko-mazurskie | 629 | 166 | 0 | 1 756 | 444 | 2 846 | 0 | 5 841 | 2,8% |
Małopolskie | 1 513 | 125 | 0 | 1 369 | 917 | 193 | 0 | 4 117 | 2,0% |
Lubuskie | 1 083 | 88 | 0 | 133 | 407 | 1 787 | 0 | 3 498 | 1,7% |
Lubelskie | 2 029 | 174 | 0 | 369 | 861 | 31 | 0 | 3 464 | 1,6% |
Podkarpackie | 905 | 99 | 0 | 100 | 898 | 659 | 0 | 2 661 | 1,3% |
Świętokrzyskie | 603 | 59 | 0 | 236 | 234 | 10 | 0 | 1 142 | 0,5% |
Podlaskie | 727 | 4 | 0 | 54 | 207 | 11 | 0 | 1 003 | 0,5% |
Opolskie | 275 | 32 | 0 | 5 | 209 | 11 | 0 | 532 | 0,3% |
Nieprzypisane | 0 | 28 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 28 | 0,0% |
Razem | 25 172 | 3 141 | 302 | 18 681 | 11 969 | 151 443 | 0 | 210 708 | 100,0% |
Kredyty i pożyczki udzielone klientom, w tym: | Udział w zaangażowaniu pozabilansowym netto | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Stan na | osoby fizyczne | klienci instytucjonalni | instytucje samorządowe | Razem | |||||
31 grudnia 2016 | kredyty w rachunku bieżącym | kredyty gotówkowe i ratalne | pożyczki hipoteczne | kredyty na nieruchomości | kredyty w rachunku karty kredytowej | ||||
tys. zł | tys. zł | tys. zł | tys. zł | tys. zł | tys. zł | tys. zł | tys. zł | % | |
Mazowieckie | 2 976 | 419 | 0 | 1 737 | 1 331 | 85 135 | 0 | 91 598 | 50,0% |
Dolnośląskie | 841 | 796 | 30 | 2 149 | 753 | 15 676 | 0 | 20 245 | 11,0% |
Pomorskie | 1 013 | 526 | 0 | 1 528 | 819 | 7 517 | 0 | 11 403 | 6,2% |
Śląskie | 2 389 | 314 | 0 | 501 | 1 134 | 5 977 | 0 | 10 315 | 5,6% |
Kujawsko-pomorskie | 3 774 | 363 | 0 | 1 238 | 1 139 | 2 344 | 0 | 8 858 | 4,8% |
Wielkopolskie | 4 102 | 263 | 0 | 391 | 1 746 | 1 446 | 0 | 7 948 | 4,3% |
Łódzkie | 1 227 | 191 | 80 | 393 | 464 | 4 158 | 0 | 6 513 | 3,6% |
Zachodniopomorskie | 1 861 | 697 | 0 | 27 | 853 | 2 367 | 0 | 5 805 | 3,2% |
Warmińsko-mazurskie | 734 | 223 | 0 | 390 | 411 | 3 311 | 0 | 5 069 | 2,8% |
Małopolskie | 1 672 | 200 | 0 | 833 | 1 161 | 170 | 0 | 4 036 | 2,2% |
Lubuskie | 1 035 | 84 | 0 | 466 | 366 | 1 252 | 0 | 3 203 | 1,7% |
Lubelskie | 2 089 | 81 | 0 | 194 | 782 | 55 | 0 | 3 201 | 1,7% |
Podkarpackie | 1 008 | 41 | 0 | 0 | 926 | 344 | 0 | 2 319 | 1,3% |
Podlaskie | 840 | 98 | 0 | 100 | 217 | 18 | 0 | 1 273 | 0,7% |
Świętokrzyskie | 625 | 15 | 0 | 0 | 267 | 20 | 0 | 927 | 0,5% |
Opolskie | 353 | 41 | 0 | 5 | 321 | 10 | 0 | 730 | 0,4% |
Nieprzypisane | 0 | 0 | 1 | 0 | 0 | 0 | 0 | 1 | 0,0% |
Razem | 26 539 | 4 352 | 111 | 9 952 | 12 690 | 129 800 | 0 | 183 444 | 100,0% |
Struktura branżowa portfela kredytowego
Poniższa tabela prezentuje strukturę koncentracji zaangażowania Grupy w poszczególne branże. W Grupie utrzymuje się dominacja kredytów udzielonych osobom fizycznym.
Stan na 31 grudnia 2017 | Stan na 31 grudnia 2016 | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Wartość bilansowa netto | Wartość pozabilansowa netto | Razem zaangażowanie kredytowe netto | Udział procentowy | Wartość bilansowa netto | Wartość pozabilansowa netto | Razem zaangażowanie kredytowe netto | Udział procentowy | |
tys. zł | tys. zł | tys. zł | % | tys. zł | tys. zł | tys. zł | % | |
Osoby fizyczne | 4 146 199 | 59 265 | 4 205 464 | 84,3% | 4 461 981 | 53 644 | 4 515 625 | 84,5% |
Działalność związana z obsługą rynku nieruchomości | 369 176 | 51 568 | 420 744 | 8,4% | 343 652 | 42 775 | 386 427 | 7,2% |
Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe zabezpieczenia społeczne | 162 581 | 0 | 162 581 | 3,3% | 205 508 | 0 | 205 508 | 3,9% |
Pozostała działalność | 32 040 | 61 423 | 93 463 | 1,9% | 55 238 | 86 826 | 142 064 | 2,7% |
Zakwaterowanie | 20 271 | 0 | 20 271 | 0,4% | 21 663 | 6 | 21 669 | 0,4% |
Produkcja papieru i wyrobów z papieru | 15 098 | 149 | 15 247 | 0,3% | 16 377 | 20 | 16 397 | 0,3% |
Pozostała produkcja wyrobów | 0 | 0 | 0 | 0,0% | 15 341 | 1 | 15 342 | 0,3% |
Edukacja | 7 624 | 20 | 7 644 | 0,2% | 8 823 | 28 | 8 851 | 0,2% |
Handel hurtowy, z wyłączeniem handlu pojazdami samochodowymi | 8 696 | 2 261 | 10 957 | 0,2% | 8 229 | 55 | 8 284 | 0,2% |
Finansowa działalność usługowa, z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszów emerytalnych | 5 031 | 36 000 | 41 031 | 0,8% | 11 061 | 0 | 11 061 | 0,2% |
Handel detaliczny, z wyłączeniem handlu detalicznego pojazdami samochodowymi | 5 170 | 18 | 5 188 | 0,1% | 0 | 0 | 0 | 0,0% |
Opieka zdrowotna | 3 810 | 4 | 3 814 | 0,1% | 0 | 0 | 0 | 0,0% |
Roboty budowlane specjalistyczne | 0 | 0 | 0 | 0 | 6 466 | 89 | 6 555 | 0 |
Razem | 4 775 696 | 210 708 | 4 986 404 | 100,0% | 5 154 339 | 183 444 | 5 337 783 | 100,0% |
Zaangażowanie brutto Grupy wobec dziesięciu największych klientów
Stan na 31 grudnia 2017 | |||||
---|---|---|---|---|---|
Nazwa kredytobiorcy | branża wg PKD | Zaangażowanie całkowite | Zaangażowanie bilansowe brutto | Zaangażowanie pozabilansowe | Udział w portfelu kredytowym brutto |
tys. zł | tys. zł | tys. zł | |||
Klient 1 | Działalność pocztowa i kurierska | 59 600 | 0 | 59 600 | 1,2% |
Klient 2 | Finansowa działalność usługowa, z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszów emerytalnych | 36 000 | 0 | 36 000 | 0,7% |
Klient 3 | Działalność związana z obsługą rynku nieruchomości | 24 757 | 19 288 | 5 469 | 0,5% |
Klient 4 | Zakwaterowanie | 14 045 | 14 045 | 0 | 0,3% |
Klient 5 | Produkcja papieru i wyrobów z papieru | 13 242 | 13 242 | 0 | 0,3% |
Klient 6 | Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe zabezpieczenia społeczne | 13 003 | 13 003 | 0 | 0,3% |
Klient 7 | Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe zabezpieczenia społeczne | 12 410 | 12 410 | 0 | 0,2% |
Klient 8 | Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe zabezpieczenia społeczne | 8 602 | 8 602 | 0 | 0,2% |
Klient 9 | Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe zabezpieczenia społeczne | 8 343 | 8 343 | 0 | 0,2% |
Klient 10 | Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe zabezpieczenia społeczne | 8 252 | 8 252 | 0 | 0,2% |
198 254 | 97 185 | 101 069 | 4,1% |
Stan na 31 grudnia 2016 | |||||
---|---|---|---|---|---|
Nazwa kredytobiorcy | branża wg PKD | Zaangażowanie całkowite | Zaangażowanie bilansowe brutto | Zaangażowanie pozabilansowe | Udział w portfelu kredytowym brutto |
tys. zł | tys. zł | tys. zł | |||
Klient 1 | Działalność pocztowa i kurierska | 85 000 | 0 | 85 000 | 1,6% |
Klient 2 | Działalność związana z obsługą rynku nieruchomości | 26 300 | 20 831 | 5 469 | 0,5% |
Klient 3 | Pozostała produkcja wyrobów | 15 395 | 15 395 | 0 | 0,3% |
Klient 4 | Zakwaterowanie | 14 956 | 14 951 | 5 | 0,3% |
Klient 5 | Produkcja papieru i wyrobów z papieru | 14 663 | 14 663 | 0 | 0,3% |
Klient 6 | Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe zabezpieczenia społeczne | 14 002 | 14 002 | 0 | 0,3% |
Klient 7 | Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe zabezpieczenia społeczne | 13 377 | 13 377 | 0 | 0,2% |
Klient 8 | Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe zabezpieczenia społeczne | 12 410 | 12 410 | 0 | 0,2% |
Klient 9 | Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe zabezpieczenia społeczne | 9 601 | 9 601 | 0 | 0,2% |
Klient 10 | Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe zabezpieczenia społeczne | 9 183 | 9 183 | 0 | 0,2% |
214 887 | 124 413 | 90 474 | 4,1% |
Struktura jakościowa
Grupa identyfikuje następującą strukturę jakościową aktywów finansowych:
- nieprzeterminowane, bez przesłanki utraty wartości,
- przeterminowane, bez przesłanki utraty wartości,
- dla których wystąpiły przesłanki utraty wartości ale samej utraty wartości nie stwierdzono,
- dla których wystąpiły przesłanki utraty wartości, rozpoznano utratę wartości i utworzono odpis aktualizujący.
Poniższe tabele prezentują podsumowanie powyższych kategorii jakościowych dla poszczególnych aktywów finansowych wg stanu na 31 grudnia 2017 roku oraz 31 grudnia 2016 roku.
A. Struktura jakościowa należności od innych banków
Stan na 31 grudnia 2017 | Stan na 31 grudnia 2016 | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Wartość bilansowa brutto | Odpis | Wartość bilansowa netto | Udział w ekspozycji bilansowej netto | Wartość bilansowa brutto | Odpis | Wartość bilansowa netto | Udział w ekspozycji bilansowej netto | |
tys. zł | tys. zł | tys. zł | % | tys. zł | tys. zł | tys. zł | % | |
Należności od innych banków nieprzeterminowane, bez przesłanki utraty wartości | 82 483 | 0 | 82 483 | 100,0% | 45 898 | 0 | 45 898 | 100,0% |
Razem | 82 483 | 0 | 82 483 | 100,0% | 45 898 | 0 | 45 898 | 100,0% |
B. Struktura jakościowa inwestycyjnych aktywów finansowych
Stan na 31 grudnia 2017 | Stan na 31 grudnia 2016 | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Wartość bilansowa brutto | Odpis | Wartość bilansowa netto | Udział w ekspozycji bilansowej netto | Wartość bilansowa brutto | Odpis | Wartość bilansowa netto | Udział w ekspozycji bilansowej netto | |
tys. zł | tys. zł | tys. zł | % | tys. zł | tys. zł | tys. zł | % | |
Inwestycyjne aktywa finansowe nieprzeterminowane, bez przesłanki utraty wartości | 2 340 040 | 0 | 2 340 040 | 100,0% | 1 464 557 | 0 | 1 464 557 | 100,0% |
Razem | 2 340 040 | 0 | 2 340 040 | 100,0% | 1 464 557 | 0 | 1 464 557 | 100,0% |
C. Struktura jakościowa kredytów i pożyczek udzielonych klientom
Statystyka miary VaR dla ryzyka walutowego w 2017 roku oraz wg stanu na 31 grudnia 2017 roku i 31 grudnia 2015 roku.
Stan na 31 grudnia 2017 | Wartość bilanzsowa brutto | Odpis | Wartość bilansowa netto | Udział w ekspozycji bilansowe netto | Wartość pozabilansowa brutto | Rezerwa | Wartość pozabilansowa netto | Udział w ekspozycji pozabilansowej netto |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
tys. zł | tys. zł | tys. zł | % | tys. zł | tys. zł | tys. zł | % | |
Kredyty i pożyczki nieprzeterminowane, bez przesłanki utraty wartości | 4 414 487 | 12 658 | 4 400 829 | 92,20% | 209 985 | 129 | 209 856 | 99,60% |
Kredyty i pożyczki przeterminowane, bez przesłanki utraty wartości | 183 359 | 23 620 | 159 739 | 3,30% | 650 | 27 | 623 | 0,30% |
Kredyty i pożyczki, dla których wystąpiły przesłanki utraty wartości ale samej utraty wartości nie stwierdzono | 6 531 | 50 | 6 481 | 0,10% | 0 | 0 | 0 | 0,00% |
Kredyty i pożyczki, dla których wystąpiły przesłanki utraty wartości, rozpoznano utratę wartości i utworzono odpis aktualizujący | 561 431 | 352 784 | 208 647 | 4,40% | 299 | 70 | 229 | 0,10% |
Razem | 5 164 808 | 389 112 | 4 775 696 | 100,00% | 210 934 | 226 | 210 708 | 100,00% |
Stan na 31 grudnia 2017 | Wartość bilanzsowa brutto | Odpis | Wartość bilansowa netto | Udział w ekspozycji bilansowe netto | Wartość pozabilansowa brutto | Rezerwa | Wartość pozabilansowa netto | Udział w ekspozycji pozabilansowej netto |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
tys. zł | tys. zł | tys. zł | % | tys. zł | tys. zł | tys. zł | % | |
Kredyty i pożyczki nieprzeterminowane, bez przesłanki utraty wartości | 4 737 389 | 13 343 | 4 724 046 | 91,70% | 182 300 | 161 | 182 139 | 99,40% |
Kredyty i pożyczki przeterminowane, bez przesłanki utraty wartości | 220 881 | 24 395 | 196 486 | 3,80% | 1 033 | 29 | 1 004 | 0,50% |
Kredyty i pożyczki, dla których wystąpiły przesłanki utraty wartości ale samej utraty wartości nie stwierdzono | 27 711 | 229 | 27 482 | 0,50% | 28 | 0 | 28 | 0,00% |
Kredyty i pożyczki, dla których wystąpiły przesłanki utraty wartości, rozpoznano utratę wartości i utworzono odpis aktualizujący | 486 171 | 279 846 | 206 325 | 4,00% | 331 | 58 | 273 | 0,10% |
Razem | 5 472 152 | 317 813 | 5 154 339 | 100,00% | 183 692 | 248 | 183 444 | 100,00% |
Kredyty i pożyczki udzielone klientom, nieprzeterminowane bez przesłanki utraty wartości
Kredyty i pożyczki udzielone klientom, dla których Bank nie stwierdził przeterminowania ani nie zidentyfikował przesłanki utraty wartości charakteryzują się akceptowalnym poziomem ryzyka kredytowego. Grupa nie stosuje metody wewnętrznych ratingów do wyznaczania wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka kredytowego, więc jakość portfela bez opóźnień nie jest prezentowana w bardziej szczegółowych przekrojach (np. z wykorzystaniem ratingów wewnętrznych).
Stan na 31 grudnia 2017 | Stan na 31 grudnia 2016 | |
---|---|---|
tys. zł | tys. zł | |
osoby fizyczne | 3 822 796 | 4 112 245 |
- kredyty w rachunku bieżącym |
19 271 | 21 853 |
- kredyty gotówkowe i ratalne |
1 502 697 | 1 717 382 |
- pożyczki hipoteczne |
153 056 | 160 717 |
- kredyty na nieruchomości |
2 136 857 | 2 200 775 |
- kredyty w rachunku karty kredytowej |
10 915 | 11 518 |
klienci instytucjonalni | 428 079 | 419 598 |
instytucje samorządowe | 162 612 | 205 546 |
Razem | 4 413 487 | 4 737 389 |
Odpis | 12 658 | 13 343 |
Razem netto | 4 400 829 | 4 724 046 |
Pozabilans brutto | 209 985 | 182 300 |
Odpis na pozabilans | 129 | 161 |
Pozabilans netto | 209 856 | 182 139 |
Kredyty i pożyczki udzielone klientom, przeterminowane bez przesłanki utraty wartości
Poniższe tabele prezentują analizę struktury przeterminowań kredytów i pożyczek udzielonych klientom, dla których stwierdzono przeterminowanie ale nie stwierdzono przesłanki utraty wartości.
Stan na 31 grudnia 2017 | 1 – 30 dni | 31 – 60 dni | 61 – 90 dni | Razem |
---|---|---|---|---|
tys. zł | tys. zł | tys. zł | tys. zł | |
osoby fizyczne | 132 714 | 32 793 | 16 195 | 181 702 |
- kredyty w rachunku bieżącym |
482 | 180 | 122 | 784 |
- kredyty gotówkowe i ratalne |
83 747 | 23 522 | 14 239 | 121 508 |
- pożyczki hipoteczne |
8 924 | 1 981 | 846 | 11 751 |
- kredyty na nieruchomości |
38 928 | 6 952 | 851 | 46 731 |
- kredyty w rachunku karty kredytowej |
633 | 158 | 137 | 928 |
klienci instytucjonalni | 1 515 | 47 | 95 | 1 657 |
instytucje samorządowe | 0 | 0 | 0 | 0 |
Razem brutto | 134 229 | 32 840 | 16 290 | 183 359 |
Odpis | 9 743 | 7 218 | 6 659 | 23 620 |
Razem netto | 124 486 | 25 622 | 9 631 | 159 739 |
Pozabilans brutto | 493 | 134 | 23 | 650 |
Odpis na pozabilans | 15 | 6 | 6 | 27 |
Pozabilans netto | 478 | 128 | 17 | 623 |
Stan na 31 grudnia 2016 | 1 – 30 dni | 31 – 60 dni | 61 – 90 dni | Razem |
---|---|---|---|---|
tys. zł | tys. zł | tys. zł | tys. zł | |
osoby fizyczne | 161 215 | 36 933 | 19 529 | 217 677 |
- kredyty w rachunku bieżącym |
760 | 136 | 124 | 1 020 |
- kredyty gotówkowe i ratalne |
105 210 | 28 895 | 16 621 | 150 726 |
- pożyczki hipoteczne |
12 918 | 1 658 | 906 | 15 482 |
- kredyty na nieruchomości |
41 638 | 6 049 | 1 733 | 49 420 |
- kredyty w rachunku karty kredytowej |
689 | 195 | 145 | 1 029 |
klienci instytucjonalni | 2 944 | 258 | 2 | 3 204 |
instytucje samorządowe | 0 | 0 | 0 | 0 |
Razem brutto | 164 159 | 37 191 | 19 531 | 220 881 |
Odpis | 10 437 | 7 366 | 6 592 | 24 395 |
Razem netto | 153 722 | 29 825 | 12 939 | 196 486 |
Pozabilans brutto | 916 | 94 | 23 | 1 033 |
Odpis na pozabilans | 19 | 7 | 3 | 29 |
Pozabilans netto | 897 | 87 | 20 | 1 004 |
Kredyty i pożyczki udzielone klientom, dla których wystąpiły przesłanki utraty wartości ale samej utraty wartości nie stwierdzono
Poniższe tabele prezentują kredyty i pożyczki udzielone klientom, dla których zidentyfikowano przesłanki utraty wartości ale samej utraty wartości nie stwierdzono, z uwzględnieniem wpływu finansowego efektu zabezpieczeń na odpis z tytułu utraty wartości.
Stan na 31 grudnia 2017 | Wystąpiły przesłanki utraty wartości, ale samej utraty wartości niestwierdzono, w tym: | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
wartość bilansowa brutto | wartość pozabilansowa brutto | utworzony odpis nieuwzględniający finansowego efektu zabezpieczeń | finansowy efekt zabezpieczeń, uwzględniony w odpisie | utworzony odpis uwzględniający finansowy efekt zabezpieczeń | ||||
bilans | pozabilans | bilans | pozabilans | bilans | pozabilans | |||
tys. zł | tys. zł | tys. zł | tys. zł | tys. zł | tys. zł | tys. zł | tys. zł | |
osoby fizyczne |
0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
klienci instytucjonalni |
6 531 | 0 | 1 590 | 0 | 1 540 | 0 | 50 | 0 |
instytucje samorządowe |
0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Razem | 6 531 | 0 | 1 590 | 0 | 1 540 | 0 | 50 | 0 |
Stan na 31 grudnia 2016 | Wystąpiły przesłanki utraty wartości, ale samej utraty wartości niestwierdzono, w tym: | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
wartość bilansowa brutto | wartość pozabilansowa brutto | utworzony odpis nieuwzględniający finansowego efektu zabezpieczeń | finansowy efekt zabezpieczeń, uwzględniony w odpisie | utworzony odpis uwzględniający finansowy efekt zabezpieczeń | ||||
bilans | pozabilans | bilans | pozabilans | bilans | pozabilans | |||
tys. zł | tys. zł | tys. zł | tys. zł | tys. zł | tys. zł | tys. zł | tys. zł | |
osoby fizyczne |
1 507 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
klienci instytucjonalni |
26 204 | 28 | 6 170 | 28 | 5 941 | 28 | 229 | 0 |
instytucje samorządowe |
0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Razem | 27 711 | 28 | 6 170 | 28 | 5 941 | 28 | 229 | 0 |
Kredyty i pożyczki udzielone klientom, dla których wystąpiły przesłanki utraty wartości, rozpoznano utratę wartości i utworzono odpis aktualizujący
Poniższe tabele prezentują kredyty i pożyczki udzielone klientom, dla których zidentyfikowano przesłanki utraty wartości i rozpoznano utratę wartości oraz utworzono odpis aktualizujący, z uwzględnieniem wpływu finansowego efektu zabezpieczeń na odpis z tytułu utraty wartości.
Stan na 31 grudnia 2017 | Wystąpiły przesłanki utraty wartości, rozpoznano utratę wartości i utworzono odpis aktualizujący, w tym: | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
wartość bilansowa brutto | wartość pozabilansowa brutto | utworzony odpis nieuwzględniający finansowego efektu zabezpieczeń | finansowy efekt zabezpieczeń, uwzględniony w odpisie | utworzony odpis uwzględniający finansowy efekt zabezpieczeń | ||||
bilans | pozabilans | bilans | pozabilans | bilans | pozabilans | |||
tys. zł | tys. zł | tys. zł | tys. zł | tys. zł | tys. zł | tys. zł | tys. zł | |
osoby fizyczne | 487 414 | 280 | 312 047 | 68 | 1 834 | 0 | 310 213 | 68 |
- kredyty w rachunku bieżącym |
5 116 | 10 | 3 597 | 2 | 0 | 0 | 3 597 | 2 |
- kredyty gotówkowe i ratalne |
391 152 | 40 | 251 869 | 11 | 0 | 0 | 251 869 | 11 |
- pożyczki hipoteczne |
36 884 | 0 | 23 411 | 0 | 0 | 0 | 23 411 | 0 |
- kredyty na nieruchomości |
50 359 | 48 | 30 357 | 11 | 1 834 | 0 | 28 523 | 11 |
- kredyty w rachunku karty kredytowej |
3 903 | 182 | 2 813 | 44 | 0 | 0 | 2 813 | 44 |
klienci instytucjonalni | 74 017 | 19 | 52 875 | 2 | 10 304 | 0 | 42 571 | 2 |
instytucje samorządowe | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Razem | 561 431 | 299 | 364 922 | 70 | 12 138 | 0 | 352 784 | 70 |
Stan na 31 grudnia 2016 | Wystąpiły przesłanki utraty wartości, rozpoznano utratę wartości i utworzono odpis aktualizujący, w tym: | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
wartość bilansowa brutto | wartość pozabilansowa brutto | utworzony odpis nieuwzględniający finansowego efektu zabezpieczeń | finansowy efekt zabezpieczeń, uwzględniony w odpisie | utworzony odpis uwzględniający finansowy efekt zabezpieczeń | ||||
bilans | pozabilans | bilans | pozabilans | bilans | pozabilans | |||
tys. zł | tys. zł | tys. zł | tys. zł | tys. zł | tys. zł | tys. zł | tys. zł | |
osoby fizyczne | 402 603 | 291 | 238 273 | 54 | 2 881 | 0 | 235 392 | 54 |
- kredyty w rachunku bieżącym |
5 984 | 6 | 3 735 | 1 | 0 | 0 | 3 735 | 1 |
- kredyty gotówkowe i ratalne |
293 239 | 3 | 175 596 | 2 | 0 | 0 | 175 596 | 2 |
- pożyczki hipoteczne |
36 512 | 0 | 19 825 | 0 | 1 153 | 0 | 18 672 | 0 |
- kredyty na nieruchomości |
62 888 | 48 | 36 547 | 9 | 1 728 | 0 | 34 819 | 9 |
- kredyty w rachunku karty kredytowej |
3 980 | 234 | 2 570 | 42 | 0 | 0 | 2 570 | 42 |
klienci instytucjonalni | 83 568 | 40 | 58 500 | 4 | 14 046 | 0 | 44 454 | 4 |
instytucje samorządowe | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Razem | 486 171 | 331 | 296 773 | 58 | 16 927 | 0 | 279 846 | 58 |
Finansowy efekt uwzględnienia odzysku z zabezpieczeń dla należności analizowanych indywidualnie wyniósł na 31 grudnia 2017 roku 13,7 mln zł, natomiast na 31 grudnia 2016 roku wyniósł 22,9 mln zł. Jest to kwota, o którą poziom wymaganych odpisów i rezerw z tytułu utraty wartości byłby wyższy, gdyby przy szacowaniu odpisu i rezerw nie zostały uwzględnione przepływy z zabezpieczeń.
Całkowita wartość bilansowa odpisów dla portfela kredytowego Grupy wyniosłaby w takim przypadku 402,8 mln zł na 31 grudnia 2017 roku, a na 31 grudnia 2016 roku 339,3 mln zł.
Grupa wykorzystuje następujące zabezpieczenia i inne elementy prowadzące do poprawy warunków kredytowania:
- hipoteka wpisana w księdze wieczystej (KW), na pierwszym miejscu. Dopuszcza się także przyjęcie hipoteki, jako zabezpieczenia transakcji kredytowej, w przypadku ustanowienia jej na miejscu dalszym wyłącznie w przypadku klientów instytucjonalnych, pod warunkiem uzyskania akceptacji dyrektora zarządzającego Pionem Ryzyka. Stosuje się wpis hipoteki w wysokości 100% wartości transakcji na zabezpieczenie kapitału powiększony, co najmniej o 60% wartości transakcji na zabezpieczenie odsetek, opłat i prowizji oraz kosztów Grupy z tytułu niespłacenia przez kredytobiorcę, kredytu/pożyczki w terminie,
- cesja praw z polisy ubezpieczenia nieruchomości od ognia i innych zdarzeń losowych,
- weksel własny in blanco wraz z deklaracją wekslową dla Grupy,
- w przypadku budowy domu/lokalu – cesja wierzytelności z umowy o budowę domu/lokalu z deweloperem/ spółdzielnią mieszkaniową,
- przelew środków pieniężnych należących do kredytobiorcy na rachunek Grupy – na podstawie art. 102 Prawa bankowego (depozyty i lokaty bankowe),
- zastaw rejestrowy wraz z blokadą na prawach wynikających z papierów wartościowych emitowanych przez Skarb Państwa i NBP (bony i obligacje skarbowe),
- cesja praw z jednostek uczestnictwa w zaakceptowanym przez Grupę towarzystwie funduszy inwestycyjnych,
- cesja praz z polisy ubezpieczeniowej w zaakceptowanym przez Grupę towarzystwie ubezpieczeń,
- zastaw finansowy, zastaw rejestrowy, cesja, kaucja lub blokada na innych produktach inwestycyjnych zatwierdzanych indywidualnie przy podejmowaniu decyzji kredytowej.
Wartość godziwa zabezpieczeń hipotecznych dla ekspozycji zabezpieczonych hipotecznie, będącą wyceną rynkową co do zasady wyznaczoną przez rzeczoznawcę, wynosiła 4 183,9mln zł na 31 grudnia 2017 roku oraz 4 228,3 mln zł na 31 grudnia 2016 roku.
Kredyty restrukturyzowane (forborne)
Realizowana wobec wybranych ekspozycji kredytowych restrukturyzacja (ang. forbearance) oznacza wymuszoną zmianę początkowych warunków obowiązującej umowy kredytu na wniosek banku lub kredytobiorcy, spowodowaną brakiem możliwości spłaty kredytu na obecnych warunkach, w związku z wystąpieniem zdarzenia, które spowodowało pogorszenie sytuacji majątkowej kredytobiorcy oraz powstanie zaległości w spłacie kredytu lub wpływa negatywnie na prognozę spłaty kredytu. Celem działań restrukturyzacyjnych jest w szczególności:
- dostosowanie warunków spłaty zobowiązań wynikających z transakcji kredytowej do aktualnych możliwości dłużnika do regulowania zobowiązań,
- umożliwienie dłużnikowi zrestrukturyzowania zadłużenia bez uruchamiania przez Grupę procedur windykacyjnych powodujących natychmiastową wymagalność całości zadłużenia i pogorszenie zdolności do regulowania zobowiązań,
- poprawienie pozycji windykacyjnej Grupy poprzez przyjęcie dodatkowych zabezpieczeń,
- umożliwienie dłużnikowi zrestrukturyzowania zadłużenia po uruchomieniu przez Grupę procedur windykacyjnych,
- minimalizacja strat Grupy.
Grupa stosuje następujące formy restrukturyzacji:
- zmianę harmonogramu spłat w ramach pierwotnego okresu kredytowania (tj. czasowe obniżenie wysokości raty do kwoty proponowanej przez dłużnika lub wynikającej z posiadanej zdolności do spłaty),
- wydłużenie okresu kredytowania,
- zmianę terminu spłaty raty,
- prolongatę w spłatach,
- zmianę zasad oprocentowania,
- przejęcie długu przez wstąpienie osoby trzeciej na miejsce dłużnika lub przystąpienie do długu osoby trzeciej,
- zmianę algorytmu spłat z malejących na równe,
- ustalenie harmonogramu spłat dla limitu w rachunku bieżącym i kredytu rewolwingowego lub malejącego salda wykorzystanej transakcji kredytowej,
- zmianę sposobu spłat – najpierw kapitał później odsetki,
- czasowe zawieszenie spłat odsetek,
- kapitalizację odsetek/kapitału,
- ustanowienie dodatkowego zabezpieczenia transakcji,
- sprzedaż wierzytelności,
- konwersję,
- przejęcie zabezpieczeń i rozliczenie w ciężar długu,
- podpisanie nowej umowy kredytowej/porozumienia na spłatę restrukturyzowanego zadłużenia,
- inne działania mające na celu minimalizację strat Grupy.
Działania restrukturyzacyjne mogą polegać na podpisaniu nowej umowy kredytowej. Dotyczy to sytuacji, w której poprzednia umowa została wypowiedziana, a obecnie zachodzą przesłanki, że dłużnik odzyskał całkowicie zdolność kredytową. Po uruchomieniu kredyt podlega oznaczeniu jako kredyt zrestrukturyzowany. Transakcje zrestrukturyzowane podlegają rejestracji i objęte są bieżącym monitoringiem. Prawidłowość realizacji warunków aneksu restrukturyzacyjnego/nowej umowy/porozumienia jest monitorowana w szczególności w zakresie zgodności spłaty zadłużenia z terminami i kwotami określonymi w aneksie restrukturyzacyjnym/nowej umowie/porozumieniu. W przypadku stwierdzenia zagrożenia dla realizacji aneksu restrukturyzacyjnego/nowej umowy/porozumienia, komórka organizacyjna przeprowadzająca monitoring warunków restrukturyzacji podejmuje działania w celu renegocjacji warunków lub przekazania transakcji do windykacji. Rejestr tworzony jest i aktualizowany na bieżąco na podstawie właściwych zapisów w systemach informatycznych Banku. Wyniki monitoringu transakcji objętych restrukturyzacją prezentowane są w okresach kwartalnych na Komitecie Kredytowym Banku. W ramach mechanizmów kontrolnych na koniec każdego kwartału dokonywany jest przegląd oznaczeń transakcji zrestrukturyzowanych.
Zgodnie z Rekomendacją R restrukturyzacja stanowi przesłankę utraty wartości ekspozycji kredytowej, a każda zrestrukturyzowana ekspozycja podlega pomiarowi pod kątem utraty wartości. W przypadku transakcji restrukturyzowanych ponowna klasyfikacja ekspozycji do kategorii ekspozycji bez utraty wartości możliwa jest po zastosowaniu 12 -miesięcznego okresu kwarantanny, podczas którego przeterminowanie transakcji nie może przekraczać 30 dni na koniec żadnego z miesięcy oraz 24 miesięcznego okresu warunkowego.
Poniżej tabele prezentują wartość kredytów i pożyczek w procesie restrukturyzacji (forborne) według stanu na 31 grudnia 2017 roku i 31 grudnia 2016 roku.
Stan na 31 grudnia 2017 | Stan na 31 grudnia 2016 | |
---|---|---|
tys. zł | tys. zł | |
Kredyty i pożyczki udzielone klientom brutto, w tym: | 5 164 808 | 5 472 152 |
Kredyty i pożyczki udzielone klientom brutto (forborne): | 66 726 | 61 901 |
osoby fizyczne: | 36 244 | 18 449 |
- kredyty gotówkowe i ratalne |
27 159 | 10 305 |
- pożyczki hipoteczne |
2 927 | 2 380 |
- kredyty na nieruchomości |
6 158 | 5 764 |
klienci instytucjonalni: | 30 482 | 43 452 |
- kredyty w rachunku bieżącym |
4 457 | 4 588 |
- kredyty operacyjne |
6 269 | 9 028 |
- kredyty inwestycyjne |
15 119 | 24 982 |
- kredyty pozostałe |
4 637 | 4 854 |
instytucje samorządowe: | 0 | 0 |
Odpisy z tytułu utraty wartości kredytów i pożyczek udzielonych klientom (forborne): | (24 183) | (20 659) |
Kredyty i pożyczki udzielone klientom netto (forborne) | 42 543 | 41 242 |
Kredyty i pożyczki udzielone klientom brutto (forborne) według stosowanych zmian warunków spłaty* | Stan na 31 grudnia 2017 | Stan na 31 grudnia 2016 |
---|---|---|
tys. zł | tys. zł | |
- zmiana harmonogramu spłat |
45 587 | 42 098 |
- wydłużenie okresu kredytowania |
48 857 | 35 049 |
- karencja w spłacie |
22 825 | 24 999 |
- ustalenie harmonogramu spłat dla limitu |
838 | 1 062 |
- zmiana zasad oprocentowania |
20 574 | 22 950 |
- przejęcie długu |
12 | 20 |
- zmiana zabezpieczenia |
3 400 | 1 935 |
- przystąpienie do długu |
1 816 | 1 390 |
- nowa umowa restrukturyzacyjna |
1 193 | 687 |
* Dla jednego kredytu i pożyczki można zastosować kilka zmian warunków spłaty.
Struktura kredytów i pożyczek w procesie restrukturyzacji (forborne) według przesłanki utraty wartości na 31 grudnia 2017 roku i 31 grudnia 2016 roku przedstawiała się następująco:
Stan na 31 grudnia 2017 | Kredyty i pożyczki udzielone klientom (wartość brutto) | Odpis aktualizujący z tytułu utraty wartości | Kredyty i pożyczki udzielone klientom (wartość netto) | ||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
z rozpoznaną utratą wartości | bez rozpoznanej utraty wartości | z rozpoznaną utratą wartości | bez rozpoznanej utraty wartości | z rozpoznaną utratą wartości | bez rozpoznanej utraty wartości | Razem | |
tys. zł | tys. zł | tys. zł | tys. zł | tys. zł | tys. zł | tys. zł | |
osoby fizyczne: | 27 135 | 9 109 | 13 834 | 116 | 13 301 | 8 993 | 22 294 |
- kredyty gotówkowe i ratalne |
23 369 | 3 790 | 12 382 | 83 | 10 987 | 3 707 | 14 694 |
- pożyczki hipoteczne |
1 662 | 1 265 | 579 | 19 | 1 083 | 1 246 | 2 329 |
- kredyty na nieruchomości |
2 104 | 4 054 | 873 | 14 | 1 231 | 4 040 | 5 271 |
klienci instytucjonalni: | 14 890 | 15 592 | 10 113 | 120 | 4 777 | 15 472 | 20 249 |
- kredyty w rachunku bieżącym |
3 924 | 533 | 2 210 | 4 | 1 714 | 529 | 2 243 |
- kredyty operacyjne |
6 269 | 0 | 4 999 | 0 | 1 270 | 0 | 1 270 |
- kredyty inwestycyjne |
448 | 14 671 | 315 | 113 | 133 | 14 558 | 14 691 |
- kredyty pozostałe |
4 249 | 388 | 2 589 | 3 | 1 660 | 385 | 2 045 |
instytucje samorządowe | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Razem | 42 025 | 24 701 | 23 947 | 236 | 18 078 | 24 465 | 42 543 |
Stan na 31 grudnia 2016 | Kredyty i pożyczki udzielone klientom (wartość brutto) | Odpis aktualizujący z tytułu utraty wartości | Kredyty i pożyczki udzielone klientom (wartość netto) | ||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
z rozpoznaną utratą wartości | bez rozpoznanej utraty wartości | z rozpoznaną utratą wartości | bez rozpoznanej utraty wartości | z rozpoznaną utratą wartości | bez rozpoznanej utraty wartości | Razem | |
tys. zł | tys. zł | tys. zł | tys. zł | tys. zł | tys. zł | tys. zł | |
osoby fizyczne: | 12 650 | 5 799 | 5 512 | 45 | 7 138 | 5 754 | 12 892 |
- kredyty gotówkowe i ratalne |
9 436 | 869 | 4 430 | 9 | 5 006 | 860 | 5 866 |
- pożyczki hipoteczne |
1 511 | 869 | 434 | 8 | 1 077 | 861 | 1 938 |
- kredyty na nieruchomości |
1 703 | 4 061 | 648 | 28 | 1 055 | 4 033 | 5 088 |
klienci instytucjonalni: | 25 174 | 18 278 | 14 939 | 163 | 10 235 | 18 115 | 28 350 |
- kredyty w rachunku bieżącym |
4 024 | 564 | 1 660 | 5 | 2 364 | 559 | 2 923 |
- kredyty operacyjne |
6 278 | 2 750 | 2 979 | 24 | 3 299 | 2 726 | 6 025 |
- kredyty inwestycyjne |
10 559 | 14 423 | 8 469 | 129 | 2 090 | 14 294 | 16 384 |
- kredyty pozostałe |
4 313 | 541 | 1 831 | 5 | 2 482 | 536 | 3 018 |
instytucje samorządowe | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Razem | 37 824 | 24 077 | 20 451 | 208 | 17 373 | 23 869 | 41 242 |
Poniższe tabele prezentują podsumowanie kategorii jakościowych kredytów i pożyczek w procesie restrukturyzacji (forborne) wg stanu na 31 grudnia 2017 roku oraz 31 grudnia 2016 roku.
Stan na 31 grudnia 2017 | Stan na 31 grudnia 2016 | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Wartość bilansowa brutto | Odpis | Wartość bilansowa netto | Udział w ekspozycji | Wartość bilansowa brutto | Odpis | Wartość bilansowa netto | Udział w ekspozycji | |
tys. zł | tys. zł | tys. zł | % | tys. zł | tys. zł | tys. zł | % | |
Kredyty i pożyczki nieprzeterminowane, bez przesłanki utraty wartości | 20 756 | 132 | 20 624 | 48,5% | 18 887 | 139 | 18 748 | 45,5% |
Kredyty i pożyczki przeterminowane, bez przesłanki utraty wartości | 2 398 | 92 | 2 306 | 5,4% | 1 899 | 40 | 1 859 | 4,5% |
Kredyty i pożyczki, dla których wystąpiły przesłanki utraty wartości ale samej utraty wartości nie stwierdzono | 1 548 | 12 | 1 536 | 3,6% | 3 291 | 29 | 3 262 | 7,9% |
Kredyty i pożyczki, dla których wystąpiły przesłanki utraty wartości, rozpoznano utratę wartości i utworzono odpis aktualizujący | 42 024 | 23 947 | 18 077 | 42,5% | 37 824 | 20 451 | 17 373 | 42,1% |
Razem | 66 726 | 24 183 | 42 543 | 100,0% | 61 901 | 20 659 | 41 242 | 100,0% |
Poniższe tabele prezentują zmianę wartości bilansowych kredytów i pożyczek w procesie restrukturyzacji (forborne) w poszczególnych okresach sprawozdawczych.
wartość netto 1 stycznia 2017 | wartość brutto ekspozycji ujętych w okresie | wartość brutto ekspozycji wyłączonych w okresie | spłata należności w okresie | zmiana odpisów aktualizujących w okresie | wartość netto 31 grudnia 2017 | |
---|---|---|---|---|---|---|
tys. zł | tys. zł | tys. zł | tys. zł | tys. zł | tys. zł | |
osoby fizyczne: | 12 892 | 18 781 | 0 | (984) | (8 395) | 22 294 |
- kredyty gotówkowe i ratalne |
5 866 | 17 553 | 0 | (699) | (8 026) | 14 694 |
- pożyczki hipoteczne |
1 938 | 713 | 0 | (165) | (157) | 2 329 |
- kredyty na nieruchomości |
5 088 | 515 | 0 | (120) | (212) | 5 271 |
klienci instytucjonalni: | 28 350 | 31 | 0 | (13 003) | 4 871 | 20 249 |
- kredyty w rachunku bieżącym |
2 923 | 31 | 0 | (163) | (548) | 2 243 |
- kredyty operacyjne |
6 025 | 0 | 0 | (2 760) | (1 995) | 1 270 |
- kredyty inwestycyjne |
16 384 | 0 | 0 | (9 863) | 8 170 | 14 691 |
- kredyty pozostałe |
3 018 | 0 | 0 | (217) | (756) | 2 045 |
instytucje samorządowe | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Razem | 41 242 | 18 812 | 0 | (13 987) | (3 524) | 42 543 |
wartość netto 1 stycznia 2016 | wartość brutto ekspozycji ujętych w okresie | wartość brutto ekspozycji wyłączonych w okresie | spłata należności w okresie | zmiana odpisów aktualizujących w okresie | wartość netto 31 grudnia 2016 | |
---|---|---|---|---|---|---|
tys. zł | tys. zł | tys. zł | tys. zł | tys. zł | tys. zł | |
osoby fizyczne: | 7 745 | 9 694 | 0 | (834) | (3 713) | 12 892 |
- kredyty gotówkowe i ratalne |
1 554 | 8 050 | 0 | (244) | (3 494) | 5 866 |
- pożyczki hipoteczne |
1 507 | 869 | 0 | (134) | (304) | 1 938 |
- kredyty na nieruchomości |
4 684 | 775 | 0 | (456) | 85 | 5 088 |
klienci instytucjonalni: |
32 914 | 878 | 0 | (4 725) | (717) | 28 350 |
- kredyty w rachunku bieżącym |
2 874 | 753 | 0 | (1 095) | 391 | 2 923 |
- kredyty operacyjne |
7 923 | 56 | 0 | (1 244) | (710) | 6 025 |
- kredyty inwestycyjne |
19 041 | 0 | 0 | (2 373) | (284) | 16 384 |
- kredyty pozostałe |
3 076 | 69 | 0 | (13) | (114) | 3 018 |
instytucje samorządowe |
0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Razem | 40 659 | 10 572 | 0 | (5 559) | (4 430) | 41 242 |
Wartość przychodów odsetkowych od kredytów i pożyczek w procesie restrukturyzacji (forborne) w 2017 roku i 2016 roku przedstawiała się następująco.
okres od 01.01.2017 do 31.12.2017 |
okres od 01.01.2016 do 31.12.2016 |
|
---|---|---|
tys. zł | tys. zł | |
osoby fizyczne: | 494 | 416 |
- kredyty gotówkowe i ratalne |
444 | 377 |
- pożyczki hipoteczne |
39 | 21 |
- kredyty na nieruchomości |
11 | 18 |
klienci instytucjonalni: | 7 | 129 |
- kredyty w rachunku bieżącym |
0 | 2 |
- kredyty operacyjne |
4 | 17 |
- kredyty inwestycyjne |
0 | 62 |
- pożyczki hipoteczne |
0 | 48 |
- kredyty pozostałe |
3 | 0 |
instytucje samorządowe | 0 | 0 |
Razem | 501 | 545 |