Ankieta

Ryzyko kredytowe

Ryzyko kredytowe jest to ryzyko, na jakie narażona jest Grupa z tytułu zawarcia transakcji kredytowych, skutkujących możliwością nie odzyskania udzielonych kwot, utratą dochodu lub poniesieniem straty finansowej. Jest ono wypadkową z obszaru opracowania i wprowadzenia produktu kredytowego, procesu kredytowania, a z drugiej strony działań ograniczających możliwość poniesienia strat. W ramach ryzyka kredytowego Grupa uwzględnia zarówno ryzyko kontrahenta, jak również ryzyko rozliczenia i dostawy.

NPL 6,1%
Poziom NPL istotnie
niższy od średniej
sektora bankowego
+ 0,7 p.p. r/r
Ustalając bieżącą politykę zarządzania ryzykiem kredytowym, Grupa ma na względzie utrzymanie ustalonego w strategii poziomu apetytu na ryzyko mierzonego wskaźnikiem NPL, założonego kosztu ryzyka, utrzymanie właściwego poziomu funduszy własnych, przestrzeganie stosowanych przez Bank limitów dotyczących działalności kredytowej, analizę mocnych i słabych stron działalności kredytowej Grupy oraz przewidywane możliwości i zagrożenia dla jej dalszego rozwoju. Polityka Grupy w zakresie akceptowalnego poziomu ryzyka kredytowego uwzględnia również cykliczność procesów ekonomicznych oraz zmiany zachodzące w samym portfelu ekspozycji kredytowych.

Grupa dokonała przeglądu metodologii i wszystkich parametrów, aby dostosować je do zmieniających się warunków rynkowych.

Grupa kieruje się następującymi zasadami w procesie zarządzania ryzykiem kredytowym:

  • analizuje ryzyko kredytowe pojedynczej ekspozycji kredytowej, portfela kredytowego, a także wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka kredytowego,
  • stosuje limity wewnętrzne i zewnętrzne wynikające odpowiednio z apetytu na ryzyko w różnych obszarach portfela kredytowego oraz wynikające z ustawy Prawo bankowe i realizacji rekomendacji Komisji Nadzoru Finansowego, przy czym rodzaje i wielkość stosowanych przez Grupę limitów dotyczących działalności kredytowej określają przepisy wewnętrzne dotyczące limitowania działalności kredytowej w odniesieniu m. in. do koncentracji dużych zaangażowań, koncentracji branżowej, koncentracji zaangażowań ze względu na rodzaj zabezpieczenia oraz rodzaj produktu,
  • funkcje związane z bezpośrednią analizą wniosków, oceną ryzyka i podejmowaniem decyzji kredytowych są oddzielone od funkcji związanych z pozyskiwaniem klientów (sprzedażą produktów bankowych),
  • podstawowym kryterium zawierania transakcji kredytowych jest posiadanie zdolności i wiarygodności kredytowej przez klienta,
  • podejmowanie decyzji kredytowych w Grupie odbywa się zgodnie z trybem i kompetencjami określonymi w przepisach wewnętrznych dotyczących oceny ryzyka kredytowego i podejmowania decyzji kredytowych,
  • każda transakcja kredytowa od momentu zawarcia do pełnego rozliczenia jest monitorowana w zakresie wykorzystania kredytu, terminowości spłat, prawnych zabezpieczeń kredytu, powiązań kapitałowo-organizacyjnych dłużnika, a w przypadku klientów instytucjonalnych również pod względem bieżącej sytuacji ekonomiczno – finansowej,
  • okresowo monitorowana jest sytuacja ekonomiczno-finansowa poszczególnych zakładów ubezpieczeń dostarczających zabezpieczenia kredytów oraz dostarczanie i opłacanie przez klientów polis i cesji praw z polis ubezpieczeniowych,
  • okresowo monitorowane są zmiany zachodzące na rynku nieruchomości oraz założenia i ramy prawnoekonomiczne dokonywanych ocen wartości nieruchomości przyjmowanych jako zabezpieczenia ekspozycji kredytowych.

Zarządzanie ryzykiem kredytowym odbywa się w Grupie na podstawie pisemnych instrukcji i procedur, w których są określone metody identyfikacji, pomiaru, monitorowania, limitowania oraz raportowania ryzyka kredytowego. Co najmniej raz w roku Bank dokonuje przeglądu i weryfikacji instrukcji i procedur, a także limitów ograniczających ryzyko kredytowe. W regulacjach jest określony zakres kompetencji poszczególnych jednostek Banku w procesie zarządzania ryzykiem kredytowym.

W celu wyznaczenia poziomu ryzyka kredytowego Bank wykorzystuje m. in. następujące metody jego pomiaru:

  • prawdopodobieństwo niewypłacalności (PD),
  • stopy odzysków (RR),
  • udział i strukturę kredytów z utratą wartości (NPL),
  • wskaźnik pokrycia kredytów z utratą wartości odpisami aktualizującymi (NPL coverage),
  • miary efektywności modeli scoringowych (m.in. GINI, PSI Ratio),
  • koszt ryzyka.

Bank przygotowuje następujące cykliczne raporty dotyczące ekspozycji na ryzyko kredytowe:

  • raport miesięczny dla Zarządu Banku i Komitetu Kredytowego Banku,
  • raport kwartalny dla Rady Nadzorczej i Zarządu Banku.

Jakość portfela

Na koniec grudnia 2014 roku, udział ekspozycji z rozpoznaną utratą wartości w portfelu kredytowym ogółem wyniósł 6,1% i był o 0,7 p.p. wyższy niż przed rokiem.

Jakość portfela - udział kredytów z rozpoznaną utratą wartości w portfelu kredytowym brutto (w %)

 

Jakość portfela - wartość kredytów brutto z rozpoznaną utratą wartości (tys. zł)

Na wzrost wartości wskaźnika NPL największy wpływ miała większa niż w ubiegłym roku szkodowość kredytów konsumpcyjnych dla osób fizycznych. Należy przy tym podkreślić, że wartość wskaźnika NPL na koniec grudnia 2014 roku jest niższa niż przyjęty w Grupie poziom apetytu na ryzyko. Ponadto, portfel kredytowy Grupy cechował się istotnie wyższą jakością niż średnia dla sektora bankowego, dla którego wartość wskaźnika NPL wyniosła 8,1%1 na koniec 2014 roku.

Kredyty i pożyczki dla klientów instytucjonalnych miały największą wartość wskaźnika NPL na koniec zarówno 2014 jak i 2013 roku. Wzrost szkodowości w 2014 roku dla tych należności wynikał głównie ze stopniowego dojrzewania portfela i jednoczesnego wygaszania sprzedaży nowych kredytów. W grudniu 2014 roku NPL dla kredytów na nieruchomości dla osób fizycznych oraz kredyty dla instytucji samorządowych pozostał na poziomie z grudnia 2013 roku.

Wartość wskaźnika NPL dla kredytów i pożyczek (w %)

Wartość wskaźnika NPL dla kredytów i pożyczek (w %)

Odpisy z tytułu utraty wartości

Na koniec 2014 roku wartość odpisów aktualizacyjnych dla portfela kredytowego Grupy wyniosła 173,9 mln zł i była wyższa o 39,4% w porównaniu z końcem 2013 roku.

Na sumę odpisów aktualizacyjnych złożył się odpis aktualizujący dla ekspozycji z rozpoznaną utratą wartości w kwocie 150,2 mln zł oraz odpis na straty zaistniałe, lecz niezaraportowane (IBNR) w kwocie 23,7 mln zł. Największy wzrost odpisów miał miejsce w segmencie kredytów konsumpcyjnych dla osób fizycznych (31,1 mln zł) oraz w segmencie klientów instytucjonalnych (12,5 mln zł).

Odpisy z tytułu utraty wartości dla udzielonych kredytów i pożyczek terminowych (w mln zł)

Odpisy z tytułu utraty wartości dla udzielonych kredytów i pożyczek terminowych (w mln zł)

Bank ogółem

Bank ogółem

Osoby fizyczne

Osoby fizyczne

Klienci instytucjonalni

Klienci instytucjonalni

W ciągu 2014 roku wzrósł w Grupie wskaźnik pokrycia kredytów z rozpoznaną utratą wartości odpisami z tytułu utraty wartości (ang. coverage ratio). W grudniu 2014 roku wyniósł 53,4%, tj. wzrósł o 8,4 p.p. w porównaniu ze stanem na koniec grudnia 2013 roku. Przy czym wartość wskaźnika dla kredytów dla osób fizycznych wyniosła 51,2%, a dla klientów instytucjonalnych 60,5%.

Przypisy:
1 Źródło: NBP, Zakładka – Dane finansowe sektora bankowego. Plik – Należności.

Raport Roczny 2014 - Bank Pocztowy