Nowe zasady dotyczące cookies

W ramach naszej witryny stosujemy pliki cookies w celu świadczenia Państwu usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Państwa urządzeniu końcowym. Możecie Państwo dokonać w każdym czasie zmiany ustawień dotyczących cookies. Więcej szczegółów w naszej "Polityce Cookies".

 

Komentarz Zarządu do wyników 2016 roku

Pobierz XLS

Główne czynniki kształtujące wynik finansowy Grupy

W 2016 roku Grupa osiągnęła wynik finansowy brutto na poziomie 7,3 mln zł wobec 42,9 mln zł w 2015 roku. Zysk netto wyniósł 2,5 mln zł wobec 33,9 mln zł w roku poprzednim.

Zmiana głównych pozycji rachunku zysków i strat kształtowała się następująco:

 

Wynik finansowy netto Grupy Kapitałowej Banku Pocztowego w 2016 roku (w mln zł)

Istotny, negatywny wpływ na wynik finansowy Grupy w 2016 roku miały zdarzenia o charakterze jednorazowym do których należy zaliczyć:

Łączny wpływ negatywnych zdarzeń jednorazowych w 2016 roku wyniósł 16,5 mln zł.

Jednakże kluczowym obciążeniem wyników finansowych Grupy w 2016 roku był wyższy poziom utworzonych odpisów z tytułu utraty wartości kredytów i pożyczek, które w ciągu roku przyrosły o 35,3 mln zł i osiągnęły w 2016 roku poziom 100,5 mln zł. Tak wysoki przyrost spowodowany był koniecznością dotworzenia dodatkowych odpisów na portfel kredytów gotówkowych i ratalnych z lat 2013 – 2016. W przypadku tej grupy kredytów, na sprzedaży których Bank w ostatnich latach się koncentruje, wzrost poziomu odpisów wyniósł 42,9 mln zł, co oznaczało ponad 80% przyrost. Stosowana wówczas polityka kredytowa, polityka cenowa i podejmowane decyzje zarządcze nie zabezpieczały w wystarczającym stopniu ryzyka kredytowego ponoszonego przez Grupę.

Z drugiej strony, zdarzeniem, które pozytywnie wpłynęło na wyniki finansowe Grupy było rozliczanie sprzedaży akcji w VISA Europe Limited. Grupa uzyskała z tego tytułu przychód w wysokości 16,9 mln zł.

Ponadto, poza zdarzeniami jednorazowymi, które istotnie zwiększyły poziom kosztów, wynik finansowy Grupy determinowany był przez następujące czynniki:

Warto podkreślić, że wynik finansowy netto Grupy za 2016 roku, skorygowany o wpływ wzrostu odpisów z tytułu utraty wartości kredytów i pożyczek oraz negatywnych zdarzeń jednorazowych, wyniósłby według szacunków Banku około 40 mln zł.

Główne pozycje rachunku zysków i strat kształtowały się następująco:

 

Wynik z tytułu odsetek

W 2016 roku wynik z tytułu odsetek stanowił główne źródło dochodów Grupy. Wyniósł on 267,7 mln zł i był wyższy o 10,9 mln zł, tj. 4,2% r/r.

 

Dochody Grupy (w mln zł)

Przyrost wyniku odsetkowego w 2016 roku miał miejsce w warunkach spadku przychodów jak i kosztów odsetkowych Grupy tj.:

 

Przeciętna stopa procentowa wg produktów i obszrów działalności (w %)

Wynik z odsetek Grupy (w mln zł)
marża odsetkowa (w %)

W 2016 roku Grupa za sprawą wyższego wyniku z odsetek zrealizowała marżę odsetkową na poziomie o 0,1 p.p. wyższym niż w 2015 roku, uzyskując w 2016 roku poziom 3,7%, tj. znacznie wyższy niż średnia w sektorze bankowym (2,3%).

Wynik z tytułu prowizji i opłat
Główną część dochodów pozaodsetkowych Grupy stanowił wynik z tytułu prowizji i opłat. Wyniósł on 47,7 mln zł i był o 16,5 % niższy niż w poprzednim roku.

Przychody prowizyjne osiągnęły poziom 93,1 mln zł i były o 7,9% niższe niż w analogicznym okresie ubiegłego roku.

Grupa zanotowała przede wszystkim spadek prowizji z tytułu obsługi rachunków bankowych (o 35,3%). Był to efekt:

Jednocześnie Grupa zwiększyła przychody z tytułu sprzedaży funduszy inwestycyjnych (o 46,7%), w efekcie zwiększenia sprzedaży jednostek funduszy inwestycyjnych, rozszerzenia a także uatrakcyjnienia ich oferty. Wzrosły również przychody od kart płatniczych i kredytowych głównie w wyniku zwiększenia ilości wypłat w bankomatach.

W 2016 roku wzrosły koszty jakie Grupa poniosła z tytułu prowizji i opłat. Zamknęły się one kwotą 45,4 mln zł i były o 3,4% wyższe niż w 2015 roku. Grupa zanotowała wzrost kosztów prowizji i opłat głównie w wyniku:

Przychody z tytułu prowizji wg kategorii
(w mln zł)

 

Koszty z tytułu prowizji wg kategorii
(w mln zł)

* Do pozostałych przychodów z prowizji zaliczono przychody: ze sprzedaży produktów ubezpieczeniowych, obsługi funduszy inwestycyjnych, udzielonych kredytów i pożyczek, pozostałe. W latach 2010-2011 dane w skonsolidowanych sprawozdaniach finansowych nie uwzględniały korekty przychodów z tytułu bancassurance. Ze względu na zachowanie porównywalności danych Grupa nie zdecydowała się na ich przedstawienie.

Pozostałe dochody
Wynik na instrumentach finansowych wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy, wynik z pozycji wymiany oraz wynik na pozostałych instrumentach finansowych w 2016 roku wyniósł 23,6 mln zł wobec 13,5 mln zł w 2015 roku.

W 2016 roku Grupa zrealizowała wynik na działalności inwestycyjnej w wysokości 20,2 mln zł, tj. wyższy o 8,5 mln zł w relacji do analogicznego okresu ubiegłego roku. Znaczna poprawa nastąpiła w efekcie realizacji dochodów z transakcji sprzedaży akcji VISA Europe Limited („Visa Europe”). W dniu 21 czerwca 2016 roku doszło do zamknięcia transakcji przejęcia Visa Europe przez Visa Inc. W wyniku rozliczenia transakcji, która uwzględnia zmienione w stosunku do pierwotnych założeń warunki transakcji, Bank otrzymał następujące wynagrodzenie za swoją akcję w Visa Europe:

Łączne wynagrodzenie z tytułu zamknięcia transakcji przejęcia Visa Europe przez Visa Inc. rozpoznane w rachunku zysków i strat Grupy wyniosło 16 872 tys. zł, z czego:

Wynik na instrumentach finansowych wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy oraz wynik z pozycji wymiany na koniec 2016 roku wyniósł 3,4 mln zł wobec 1,8 mln zł w 2015 roku. Najwyższy przyrost odnotowany został z transakcji na instrumentach pochodnych. Wynik z pozycji wymiany wyniósł 3,1 mln zł i był wyższy o 0,6 mln zł niż w 2015 roku.

W 2016 roku pozostałe dochody operacyjne (saldo pozostałych przychodów/kosztów operacyjnych) wyniosły minus 6,4 mln zł wobec minus 2,5 mln zł w 2015 roku. Pozostałe przychody operacyjne wyniosły 3,6 mln zł i były o 1,1 mln zł niższe niż w poprzednim roku, głównie w efekcie niższych przychodów z tytułu spłat kosztów windykacji należności komorniczych i sądowych.

W 2016 roku pozostałe koszty operacyjne wyniosły 10,0 mln zł i były wyższe o 2,8 mln zł. Wzrosły omawiane już wcześniej koszty utworzenia rezerw na przyszłe zobowiązania związane z utworzeniem dodatkowych rezerw w wysokości 3,9 mln zł na potencjalne zobowiązania wynikające z trwającego postępowania Prezesa UOKiK a także koszty z tytułu spisania należności (spisanie wydatków na IPO w wysokości 3,2 mln zł). Jednocześnie spadły koszty z tytułu odszkodowań, kar, grzywien o 1,8 mln zł, w efekcie płatności w 2015 roku kary związanej z uprawomocnieniem się decyzji Prezesa UOKiK na DAR 15/2016 w sprawie nałożenia kary na banki za wspólne ustalanie opłaty „interchange”.

Ogólne koszty administracyjne
W 2016 roku koszty działania Banku wyniosły 224,9 mln zł i były wyższe o 3,6% w porównaniu do analogicznego okresu ubiegłego roku.

W 2016 roku głównym elementem kosztów działania Grupy były świadczenia pracownicze. W 2016 roku zamknęły się one kwotą 102,1 mln zł i były wyższe o 7,2% w relacji do 2015 roku. Wzrost kosztów wynikał ze zwiększenia wynagrodzeń w sieci sprzedaży (wdrożenie nowej ścieżki rozwoju od II kwartału 2015 roku), a także zwiększenia stanu rezerw na niewykorzystane urlopy oraz zawiązania rezerw na koszty umów o zakazie konkurencji dla Członków Zarządu Banku IX kadencji.

W 2016 roku koszty rzeczowe wyniosły 98,9 mln zł i były niższe o 4,5% w relacji do 2015 roku. W kosztach rzeczowych największy spadek odnotowały koszty poniesione na rzecz BFG, w których oprócz opłaty obowiązkowej i opłaty ostrożnościowej ujęto także kwoty wypłat przeznaczonych na wypłatę przez BFG środków gwarantowanych:

Ponadto w 2016 roku koszty rzeczowe zostały obciążone podatkiem od niektórych instytucji finansowych, który w 2016 roku wyniósł 4,8 mln zł.

Koszty amortyzacji w 2016 roku wyniosły 23,9 mln zł i były wyższe o 31,4% w stosunku do 2015 roku. Wzrost spowodowany był zwiększeniem nakładów inwestycyjnych wynikających z rozwoju Grupy i modernizacji istniejących rozwiązań informatycznych.

 

Koszty administracyjne (w mln zł) oraz C/l (w %)

 

Struktura kosztów administracyjnych (w %)

Wynik na odpisach aktualizujących z tytułu utraty wartości
2016 roku koszty z tytułu utworzenia odpisów aktualizacyjnych wyniosły 100,5 mln zł i były o 54,2% wyższe niż w roku ubiegłym (w 2015 roku wyniosły 65,2 mln zł). Wpływ na ich poziom miały większe odpisy utworzone na należności kredytowe z przesłanką utarty wartości, głównie dla kredytów osób fizycznych, gdzie rozpoznano 44,3 mln zł, tj. o 75,5% odpisów więcej niż rok wcześniej. Jest to efektem zmian w portfelu kredytów gotówkowych i ratalnych, dla których rozpoznano w 2016 roku wyższy odpis z tytułu utraty wartości (82,2 mln zł), jak również odpis IBNR (13,8 mln zł).

 

Wynik z tytułu odpisów aktualizujących
z tytułu utraty wartości (w mln zł)
Marża kosztów ryzyka (w %)

Wzrost odpisów z tytułu utraty wartości w portfelu kredytów dla osób fizycznych wynika przede wszystkim ze:

Powyższe czynniki wpływają na wzrost parametrów ryzyka (w tym na współczynnik PD oraz współczynnik LGD^przypis 3^ ), które Bank regularnie aktualizuje w oparciu o rzeczywiste zachowanie portfela, a w konsekwencji odpisów IBNR.

Ponadto, w 2016 roku w segmencie kredytów dla klientów instytucjonalnych rozpoznano 9,0 mln zł odpisów mniej niż w 2015 roku, co wynikało z rozwiązania części odpisów na utratę wartości wynikającego z lepszego niż zakładano zachowania portfela (m.in. sprzedaż portfela NPL).

Wyniki segmentów operacyjnych

Informację o segmentach operacyjnych prezentuje się w oparciu o strukturę raportowania stosowaną do celów sprawozdawczości wewnętrznej przedstawianej Zarządowi Banku, którego zadaniem jest przydzielanie zasobów do segmentów oraz ocena ich wyników.

 

Dochody według segmentów
operacyjnych (w mln zł)

Dla celów zarządczych działalność Grupy podzielono na segmenty w oparciu o sprzedawane produkty, świadczone usługi oraz typ klientów. Istnieją zatem następujące sprawozdawcze segmenty operacyjne: detaliczny, instytucjonalny oraz rozliczeń i skarbu.

W danych dotyczących skonsolidowanego rachunku zysków i strat za rok zakończony 31 grudnia 2016 roku przychody z tytułu dywidend zostały przypisane do segmentu rozliczeń i skarbu. Wyniki za 2015 rok zostały doprowadzone do porównywalności.

Segment detaliczny
Segment detaliczny w ujęciu zarządczym obejmuje ofertę skierowaną do osób fizycznych oraz mikroprzedsiębiorstw (osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą). Oferta zawiera rachunki oszczędnościowo-rozliczeniowe (ROR) i konta oszczędnościowe, lokaty terminowe, kredyty konsumpcyjne (w tym m.in: gotówkowe, kredyty odnawialne w ROR), kredyty hipoteczne (w tym: kredyty mieszkaniowe), pożyczki hipoteczne, karty kredytowe, produkty ubezpieczeniowe i fundusze inwestycyjne. Oferta kierowana jest za pomocą tradycyjnych kanałów dystrybucji poprzez ogólnopolską sieć placówek (w tym: sieć Poczty Polskiej S.A. i pośredników finansowych), bankowość internetową Pocztowy24, usługę PocztowySMS i telefoniczne Contact Center.

W 2016 roku segment detaliczny wygenerował wynik brutto w wysokości minus 39,5 mln zł wobec zysku brutto w kwocie 6,4 mln zł w 2015 roku, o czym zadecydowały przede wszystkim wyższe odpisy aktualizacyjne z tytułu utraty wartości kredytów i pożyczek – głównie dotyczące kredytów konsumpcyjnych.

 

Wynik brutto segmentu detalicznego w 2016 roku (w mln zł)

Główne czynniki kształtujące spadek zysku brutto segmentu detalicznego:

Segment instytucjonalny
Segment instytucjonalny w ujęciu zarządczym obejmuje wynik na działalności uzyskany z tytułu obsługi podmiotów gospodarczych będących osobami prawnymi, osobami fizycznymi oraz jednostkami organizacyjnymi nie posiadającymi osobowości prawnej, jeżeli na podstawie właściwych przepisów prowadzą działalność gospodarczą oraz jednostek budżetowych szczebla centralnego i samorządowego. Oferta Grupy dla tych klientów obejmuje: produkty kredytowe, depozytowe oraz usługi rozliczeniowe wraz ofertą produktową mającą na celu ułatwienie przedsiębiorcom efektywne zarządzanie środkami pieniężnymi. Produkty są oferowane poprzez sieć własną Banku, sieć Poczty Polskiej.

 

Wynik brutto segmentu instytucjonalnego w 2016 roku (w mln zł)

W 2016 roku segment instytucjonalny wygenerował zysk brutto na poziomie 11,9 mln zł wobec 13,2 mln zł w 2015 roku, co oznacza spadek o 1,3 mln zł.

Na wynik segmentu instytucjonalnego złożyły się przede wszystkim:

Segment rozliczeń i skarbu
Segment rozliczeń i skarbu w ujęciu zarządczym obejmuje:

W 2016 roku segment rozliczeń i skarbu wygenerował zysk brutto na poziomie 34,7 mln zł w porównaniu z 25,5 mln zł w 2015 roku, co oznacza wzrost o 36,0%.

Wynik brutto segmentu rozliczenia i skarb w 2016 roku (w mln zł)

Czynniki kreacji zysku brutto segmentu rozliczeń i skarbu w 2016 roku stanowiły:

Podstawowe wskaźniki efektywności

1. Wskaźnik ROE netto liczony jako relacja zysku netto za okres od 01.01.2016 r. do 31.12.2016 r. oraz średnich kapitałów własnych (liczonych jako średnia ze stanu kapitałów własnych na koniec danego roku oraz roku poprzedniego) uwzględniających zysk netto za dany rok.
2. Wskaźnik ROA netto liczony jako relacja zysku netto za okres od 01.01.2016 r. do 31.12.2016 r. oraz średnich aktywów (liczonych jako średnia ze stanu aktywów na koniec danego roku oraz roku poprzedniego)
3. Wskaźnik Koszty z amortyzacją/dochody (C/I) liczony jako relacja ogólnych kosztów administracyjnych z amortyzacją do całkowitych dochodów (wynik odsetkowy, wynik z tytułu prowizji i opłat, wynik na instrumentach finansowych wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy oraz wynik z pozycji wymiany, wynik zrealizowany na pozostałych instrumentach finansowych, pozostałe przychody i koszty operacyjne).
4. Marża odsetkowa netto liczona jako relacja wyniku odsetkowego za dany okres oraz średnich aktywów (liczonych jako średnia aktywów ze stanów dziennych). W przypadku wyliczenia marży odsetkowej netto na podstawie średniego poziomu aktywów z dwóch stanów (na koniec bieżącego roku i końca roku poprzedzającego) wynosi: 2016 roku 3,8%, 2015 roku 3,4%.
5. Współczynnik wypłacalności (CAR) i Tier 1 wyliczone zostały zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 roku w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych. Dane jednostkowe.
6. Udział kredytów z rozpoznaną utratą wartości w portfelu kredytowym (NPL) liczony jako relacja kredytów z rozpoznaną utartą wartości do kredytów i pożyczek udzielonych klientom (wartość brutto).

W 2016 roku Grupa osiągnęła wskaźnik zwrotu z kapitału (ROE netto) na poziomie 0,5% i był on o 6,4 p.p. niższy niż w analogicznym okresie poprzedniego roku, o czym zadecydował niższy poziom zysku netto.

Wzrost dochodów (o 3,5% r/r) przy wzroście kosztów działania (o 3,6%r/r) przełożył się na nieznaczne pogorszenie relacji koszty/dochody (C/I). W 2016 roku wskaźnik C/I dla Grupy wyniósł 66,8 %, czyli był wyższy o 0,8 p.p. w stosunku do 2015 roku.

Na koniec grudnia 2016 roku udział kredytów z rozpoznaną utratą wartości w portfelu kredytowym (NPL) wyniósł 8,9% wobec 7,0% rok wcześniej. Wzrost wskaźnika o 1,9 p.p. wynikał głównie z rosnącej koncentracji zaangażowania Grupy na portfelu kredytów gotówkowych i ratalnych dla osób fizycznych jak również z dojrzewania portfela tego typu kredytów. Wartość bilansowa kredytów gotówkowych i ratalnych z rozpoznaną utratą wartości zwiększyła się w 2016 roku o 107,6 mln zł z poziomu 185,6 mln zł w 2015 roku do 293,2 mln zł w 2016 roku.

Sprawozdanie z sytuacji finansowej Grupy na 31 grudnia 2016 roku – główne pozycje bilansu

Na 31 grudnia 2016 roku suma bilansowa Grupy wyniosła 6 936,6 mln zł i była o 276,5 mln zł, czyli 3,8% niższa niż na koniec 2015 roku.

Aktywa
W ciągu 2016 roku zaszły następujące zmiany w strukturze aktywów Grupy:

 

Wartość należności kredytowych od klientów Grupy
(w mln zł)

 

Struktura należności kredytowych
według grup klientów (w %)

Pasywa
W ciągu 2016 roku zaszły następujące zmiany w strukturze pasywów Grupy:

Zobowiązania wobec klientów Grupy
(w mln zł)

 

Struktura zobowiązań
wobec klientów Grupy (w %)